Woordenlijst met definities van woorden in het dagboek.

Dit is een woordenlijst met definities van woorden die in het dagboek genoemd worden.


't Nut.
De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (kortweg 't Nut) is een landelijke vereniging met plaatselijke afdelingen ("departementen"), opgericht in 1784, die zich ten doel stelt het welzijn, in de ruimste zin, van individu en gemeenschap te bevorderen. De vereniging streeft naar individuele en maatschappelijke ontplooiing met een zo hoog mogelijk cultureel gehalte. De Maatschappij hield en houdt zich bezig met zaken die het algemeen belang dienen, zoals onderwijs, ontwikkeling en maatschappelijke discussie. Ze heeft daarmee een bijdrage geleverd aan de democratisering van Nederland.
Bron: nl.wikipedia.org


Klik hier voor meer informatie
19 april 1842
8 januari 1845
2 april 1845
9 oktober 1845
3 december 1845
5 maart 1846
4 november 1846
25 januari 1847
4 februari 1847
30 mei 1873
11 augustus 1880
13 oktober 1883
biogr. aantek. jeugd
6 november 1844
5 februari 1845
10 september 1845
11 oktober 1845
7 januari 1846
26 augustus 1846
23 januari 1847
30 januari 1847
24 oktober 1850
10 mei 1880
14 januari 1882
21 oktober 1883
4 december 1844
12 maart 1845
1 oktober 1845
14 november 1845
4 februari 1846
7 oktober 1846
24 januari 1847
2 februari 1847
18 december 1851
11 juni 1880 (...)
1 juni 1883 (...)
15 februari 1885
ανωθεν (Grieks)
anoothen (transscript uit Grieks). Nederlandse vertaling: "van boven".
Zie ook Ev. van Joh. 1: 13.
25 oktober 1842 
ηκ θεου γεννηθηναι (Grieks)
ek theou gennèthènai (transscript uit Grieks). Nederlandse vertaling: "uit God geboren worden".
Zie ook Ev. van Joh. 1: 13.
25 oktober 1842 
παλινγενενσια (Grieks)
palingenensia (transscript uit Grieks). Nederlandse vertaling: "wedergeboorte".
Zie ook Titus 3: 5.
25 oktober 1842 
(meer) Gradu quam specie
(meer) gradueel dan soortelijk.
12 juli 1841 
50-Jarig huwelijksalbum
Album ter gelegenheid van de viering van het 50-jarig huwelijksfeest op 2 Februari 1885 van Abraham en Romelia, waarin alle kinderen, kleinkinderen en andere aanwezigen een pagina geschreven of gemaakt hebben.
8 februari 1885- deel a 
Aanneming
Aanneming: Kerkelijke plechtigheid.
Is hier een betere definitie van?
13 mei 1841
25 mei 1843
25 april 1844
31 mei 1844
19 februari 1845
18 maart 1846
3 maart 1847
20 maart 1847
7 april 1848
30 maart 1849
7 april 1851
28 maart 1852 (...)
1 april 1867 (...)
24 maart 1872
1 april 1882
5 mei 1842
8 april 1844
2 mei 1844
14 november 1844
17 maart 1845
19 maart 1846
15 maart 1847
22 juni 1847
10 april 1848
22 maart 1850
8 april 1851
3 april 1854 (...)
1 maart 1868
31 juli 1873
8 april 1882
18 mei 1843
18 april 1844
9 mei 1844
5 februari 1845
4 maart 1846
30 januari 1847
18 maart 1847
6 april 1848
11 april 1848
4 april 1851
10 april 1851
5 maart 1860 (...)
3 maart 1872
20 december 1874
Aanplemping
Een "Aanplempings-kwestie", van de stadssingel te Leiden. Heeft dit ook met de zeevaartschool te maken?
25 januari 1878
4 september 1879 (...)
6 april 18791 augustus 1879
Aanstelling/beroeping te Leeuwarden
In oktober 1842 was er sprake van dat Abraham beroepen zou worden naar Leeuwarden. Abraham leek er weinig zin in te hebben, en uiteindelijk ging het (gelukkig voor hem) ooniet door.
21 oktober 184224 oktober 184226 oktober 1842
Aanstelling/beroeping te Leiden
Abraham spreekt een aantal keren over zijn aanstelling te Leiden. Hij had (net als destijds naar Zutphen) duidelijk weinig trek in deze nieuwe aanstelling.
15 september 1846
30 september 1846
8 oktober 1846
6 november 1846
23 september 1846
1 oktober 1846
9 oktober 1846
24 september 1846
6 oktober 1846
11 oktober 1846
Aanstelling/beroeping te Zutphen
Abraham spreekt een aantal keren over zijn aanstelling te Zutphen. Hij had duidelijk weinig trek in deze nieuwe aanstelling, en het afscheid van al zijn vrienden uit Noordbroek.
10 april 1844
17 april 1844
25 april 1844
1 mei 1844
4 mei 1844
14 mei 1844
14 april 1844
19 april 1844
28 april 1844
2 mei 1844
5 mei 1844
13 augustus 1844
15 april 1844
23 april 1844
30 april 1844
3 mei 1844
8 mei 1844
19 augustus 1844
Abeitus
abeitus: tot iets overgaan
13 januari 1841 
Abraham I - Emeritaat
Abraham ging na 40 jaar met emeritaat op 29 September 1872.
9 mei 187229 september 1872 
Abrahami in de war
Af en toe is Abraham in de war met datums, bijv. als de dag van de week niet met de datum overeenkomt, of als hij datums herhaalt.
Oorzaak hiervan zal onder anderen zijn dat hij vooral later in zijn leven zijn dagboek nog wel eens achteraf inschrijft voor een paar weken in één keer (zie bijv. 21 augustus 1882).
27 september 1842
1 november 1845
27 maart 1852
21 juli 1852
4 januari 1855
6 september 1856
27 september 1856
23 december 1856
4 april 1858
4 december 1859
28 oktober 1860
18 november 1860
20 mei 1861
29 september 1861
2 juni 1867
3 juli 1870
24 september 1871
6 november 1872
3 maart 1875
19 januari 1879
29 april 1881
27 augustus 1882
30 augustus 1882
29 oktober 1882 (...)
9 maart 1884
22 september 1845
11 mei 1849
24 april 1852
4 januari 1853 (...)
5 januari 1855
13 september 1856
4 oktober 1856
31 januari 1858
5 april 1858
14 oktober 1860
4 november 1860
25 november 1860
4 augustus 1861
4 januari 1862
5 juni 1867
5 juli 1870
1 oktober 1871
10 november 1872
1 februari 1877
16 april 1881 (...)
26 november 1881
28 augustus 1882
10 september 1882 (...)
6 januari 1884
23 september 1845
13 mei 1849 (...)
20 juli 1852
2 maart 1853
30 augustus 1856
14 september 1856
7 oktober 1856
28 maart 1858
19 mei 1858
21 oktober 1860
11 november 1860
19 mei 1861
12 augustus 1861
5 januari 1862
27 juni 1870
7 mei 1871
3 november 1872
28 september 1873
13 januari 1879
18 april 1881
26 augustus 1882
29 augustus 1882
22 oktober 1882 (...)
24 februari 1884
Afdeelingsvergadering
Afdeelingsvergadering: gaat dit over de Vergadering der "Afdeling tot Heil der Armen"?
15 februari 1848
21 maart 1848
18 februari 184810 maart 1848
Afdeling der armen
Vergadering der "Afdeling tot Heil der Armen"
5 oktober 1848
2 november 1848
17 juli 1849
2 mei 1850
25 november 1851
24 mei 1853
6 oktober 1848
16 april 1849
4 oktober 1849
12 juni 1851
17 juni 1852
2 juni 1853
17 oktober 1848
16 juli 1849
21 februari 1850
11 september 1851
10 januari 1853 (...)
5 oktober 1863 (...)
Afschaffing
Afschaffing: is hier een goede definitie van?
8 januari 184914 juni 184915 oktober 1849
Alexander II van Rusland
Alexander II Nikolajevitsj van Rusland (Moskou, 29 april 1818 - Sint-Petersburg, 13 maart 1881), was tsaar van Rusland van 1855 tot 1881. Hij overleed als gevolg van een bomaanslag door de revolutionaire Narodnaja Volja.
Bron: nl.wikipedia.org


Klik hier voor meer informatie
19 maart 1881 
Algemene Vergadering tot Zedelijke Verbetering der Gevangenen
Algemene Vergadering tot Zedelijke Verbetering der Gevangenen: in 1873 gehouden in Amsterdam
9 mei 1873 
Alluminatie
Alluminatie: wat is dit?
11 juni 1850 
Alumniaat
Alumniaat: kwekelingschap op een kweek- of kostschool.
16 november 1841 
Anticritiek
Anticritiek: 1) Antwoord op kritiek 2) Beantwoording 3) Tegenbeoordeling.
Abraham schrijft het overigens ook af en toe als "antikritiek".
29 juni 1843
10 september 1849
22 januari 1850
17 augustus 1849
17 september 1849
1 maart 1850
5 september 1849
10 december 1849 (...)
Avondmaal
Het Heilig Avondmaal is in protestantse kerken een van de twee sacramenten (het andere sacrament is de doop). Tijdens het avondmaal worden het lijden en het sterven van Jezus Christus herdacht door het eten van brood en het drinken van wijn.
Bron: zie nl.wikipedia.org.
8 maart 1841 (...)
13 juni 1841
11 september 1842
12 maart 1843
16 september 1843
9 maart 1844
15 september 1844
27 september 1845
26 juni 1846
26 september 1847
15 april 1849
3 april 1850 (...)
14 juli 1850
25 december 1852
16 april 1854
8 april 1855
27 september 1856
29 september 1861
27 december 1863
7 oktober 1866
19 april 1867
27 september 1868
15 april 1870
25 december 1871
11 april 1873
9 mei 1875
15 april 1881
14 maart 1841
12 juni 1842
11 december 1842
17 juni 1843
16 december 1843
9 juni 1844
3 april 1845
28 september 1845
27 december 1846
19 december 1847
29 juni 1849
6 juli 1850
28 september 1850 (...)
20 maart 1853
30 april 1854
6 mei 1855
7 februari 1858
5 juli 1863
24 juni 1866
30 december 1866
29 december 1867
4 oktober 1868
26 juni 1870
29 maart 1872
3 augustus 1873
8 juli 1877
12 juni 1841
19 juni 1842
5 maart 1843
18 juni 1843
17 december 1843
8 september 1844
5 april 1845
19 december 1845
23 september 1847
8 april 1849
24 september 1849 (...)
7 juli 1850
26 december 1851
25 juni 1853
17 september 1854
1 juli 1855
7 juli 1861
20 september 1863
30 september 1866
1 april 1867 (...)
5 juli 1868
26 december 1869
7 april 1871
28 december 1872
26 december 1874
28 december 1879
Bährs symboliek
K. Bähr, Symbolik des mosaischen Cultus, I-II, Heidelberg 1837-1839
30 november 1842
5 december 1842
2 december 18423 december 1842
Barouchette
Type rijtuig waarvan het dak en de voorramen afneembaar zijn, zoodat het als open en als gesloten voertuig gebruikt kan worden.
25 juni 186322 augustus 1867 
Bediening
Bedienen: Voorzien van een van de sacramenten.
10 januari 1841
1 mei 1842
11 september 1842
18 juni 1843
9 maart 1844
21 december 1845
5 juli 1846
4 juli 1847
17 september 1848
29 juni 1849
3 april 1850 (...)
14 juli 1850
25 december 1852
17 september 1854
30 augustus 1857
11 december 1859
7 juli 1861
1 april 1867 (...)
28 juli 1878
24 juli 1881
30 september 1883
8 maart 1841 (...)
20 mei 1842
6 november 1842
17 september 1843
9 juni 1844
29 maart 1846
27 september 1846
30 april 1848
25 december 1848 (...)
30 juni 1849
6 juli 1850
29 december 1850
25 juni 1853
8 april 1855
4 april 1858
30 december 1860
1 juni 1862
26 juni 1870
28 december 1879
8 april 1882
18 januari 1885
25 juli 1841
10 juli 1842
12 maart 1843
14 januari 1844
15 september 1844
4 juli 1846
28 maart 1847
6 juni 1848
8 april 1849
1 juli 1849
13 juli 1850
11 april 1851
26 juni 1853
12 april 1857
3 juli 1859
29 maart 1861
5 juli 1863
3 augustus 1873
15 april 1881
24 september 1882 (...)
Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie, Belgische opstand of Belgische omwenteling is de burgerlijke revolutie in 1830 tegen koning Willem I die tot de onafhankelijkheid van België heeft geleid.
Bron: zie nl.wikipedia.org.
biogr. aantek. jeugd 
Beroepen/beroeping
Beroepen/beroeping: iemand vragen de verantwoordelijkheden van voorganger van een kerkelijke gemeente op zich te nemen.
Bron: nl.wiktionary.org.
3 mei 1844
11 oktober 1846
24 mei 1855
20 december 1863
biogr. aantek. jeugd
17 augustus 1844
10 juli 1847
17 december 1855
8 februari 1880
9 september 1844
22 mei 1848
8 maart 1862
7 november 1880 (...)
Beroeping dordrecht
Referenties naar de nominatie en beroeping van Abraham naar Dordrecht in mei 1845. Abraham bedankte hiervoor.
21 mei 1845
28 mei 1845
6 juni 1845
22 mei 1845
29 mei 1845
23 mei 1845
30 mei 1845
Beroeping groningen
Referenties naar de nominatie en beroeping van Abraham te Groningen in Juni 1851. Abraham bedankte hiervoor.
18 juni 1851
2 juli 1851
27 juni 1851
5 juli 1851
28 juni 1851
11 juli 1851
Beroeping leeuwarden
Abraham verwijst naar een mogelijke beroeping naar Leeuwarden, maar hij bedankte blijkbaar voor de eer (op 25 Juli 1845).
23 juli 184525 juli 1845 
Betrachting
Betrachting: 1) Inachtneming 2) Vervulling 3) Wens
Nabetrachting: 1) Beschouwing 2) Meditatie 3) Overdenking
14 maart 1841
12 december 1841
27 december 1846
23 april 1848
19 september 1852
19 april 1863
13 juni 1841
9 maart 1844
28 maart 1847
30 april 1848
26 september 1858
26 december 1868
19 september 1841
28 september 1845
26 september 1847
4 juli 1852
19 december 1858
Bewaarschool (België)
Hield Abraham zich ook bezig met een bewaarschool in België?
24 juli 1880 
Bewaarschool (Brielle)
Hield Abraham zich ook bezig met een bewaarschool in Brielle?
14 januari 1883 (...) 
Bewaarschool en emancipatie der vrouw in onderling verband
In 1884 schreef Abraham I het artikel "Bewaarschool en emancipatie der vrouw in onderling verband" in het tijdschrift "De Tijdspiegel".
6 april 1884 
Bewaarschool voor haveloze kinderen
Abraham richtte in 1855 de "Bewaarschool voor haveloze kinderen" op, in de Groenesteeg te Leiden.
Bron: zie Wikipedia.
9 januari 1855 (...)
26 mei 1856
31 maart 1869
11 januari 1880
11 juli 1881
6 januari 1884
12 februari 1855 (...)
11 februari 1861 (...)
1 december 1876 (...)
23 februari 1880 (...)
11 december 1881
4 februari 1884
11 juni 1855
29 juli 1867 (...)
14 november 1878
15 september 1880
24 september 1882 (...)
14 april 1885
Bijbeloefening
Bijbeloefening: Is hier een goede definitie van?
3 januari 1841
14 februari 1841
21 november 1841
13 februari 1842
20 november 1842
5 februari 1843
7 januari 1844
3 maart 1844
22 oktober 1845
2 december 1845
7 januari 1846
25 januari 1846
21 oktober 1846
11 november 1846
9 december 1846
26 januari 1847
20 juni 1847
4 november 1847
29 juli 1848
12 november 1848
28 april 1850
22 juni 1850
2 augustus 1850
18 augustus 1850
15 september 1850
11 juli 1853 (...)
20 november 1853
22 juni 1856
4 oktober 1856
16 november 1856
13 april 1857
9 mei 1858
20 mei 1860
14 juli 1861
27 oktober 1861
8 december 1861
2 november 1862
29 november 1863
17 april 1864
1 augustus 1867 (...)
16 februari 1868
19 januari 1875
24 januari 1841
24 oktober 1841
28 november 1841
20 februari 1842
18 december 1842
26 november 1843
4 februari 1844
29 september 1844
25 oktober 1845
9 december 1845
13 januari 1846
27 januari 1846
3 november 1846
16 november 1846
5 januari 1847
3 februari 1847
1 augustus 1847
6 november 1847
12 augustus 1848
18 november 1849
9 juni 1850
14 juli 1850
3 augustus 1850
11 september 1850
20 oktober 1850
17 juli 1853
15 januari 1854
10 augustus 1856
19 oktober 1856
26 december 1856
10 mei 1857
30 oktober 1859
18 november 1860
28 juli 1861
3 november 1861
24 augustus 1862
9 november 1862
6 december 1863
8 juli 1866
15 december 1867
3 oktober 1869
31 januari 1841
31 oktober 1841
19 december 1841
13 november 1842
15 januari 1843
3 december 1843
25 februari 1844
15 oktober 1845
26 oktober 1845
6 januari 1846
14 januari 1846
11 februari 1846
4 november 1846
18 november 1846
13 januari 1847 (...)
10 februari 1847
8 augustus 1847
7 november 1847
13 augustus 1848
25 november 1849
20 juni 1850
1 augustus 1850
4 augustus 1850
13 september 1850
20 juni 1852
21 augustus 1853
14 november 1855
6 september 1856
2 november 1856
25 januari 1857
24 januari 1858
15 januari 1860
9 juni 1861
20 oktober 1861
24 november 1861
26 oktober 1862
6 september 1863
13 december 1863
21 juli 1867
26 januari 1868
24 oktober 1869
Bisbille
Bisbille: Fra. gehaspel, gekibbel.
1 december 1841 
Bloedzuigers
Bloedzuigers werden vroeger gebruikt voor aderlating. Het aftappen van bloed bij zieken (phlebotomie) was tot de twintigste eeuw een normale medische handeling. Het aderlaten gebeurde met het lancet of met bloedzuigers (meestal de Hirudo medicinalis, een zwarte, kleine Europese zoetwaterworm, verwant aan de aardworm). Aangezien de hoeveelheid af te nemen bloed samenhing met de aard van de ziekte werden bloedzuigers geprefereerd boven het mes. Er kon namelijk nauwkeuriger mee worden gewerkt en ze hadden, naar velen aannamen, zelf ook een geneeskrachtige werking.
19 januari 1846 
Boekje verschil roomse protestante kerk
Abraham werkte aan een boekje over het verschil tusschen de Roomse en Protestante Kerk
23 juli 1855 (...) 
Boekje
Abraham schreef diverse boeken/boekjes. Soms is uit de context niet helemaal duidelijk om welk boek(je) het precies gaat.
30 oktober 184812 maart 18492 april 1849
Bonaire (een schip?)
Bonaire was waarschijnlijk een schip waarom zoon Markus van Abraham I diende. Is (nog) niet helemaal duidelijk, moet nog eens uitgezocht worden.
9 augustus 1884 
Bonifatius bonifacius
Bonifatius, ook wel Bonifacius, was een van de belangrijkste Angelsaksische missionarissen en kerkhervormers in het Frankische rijk, bisschop, martelaar en heilig verklaarde.
Bron: zie Wikipedia.
24 juni 18632 mei 1873 
Brand in noordbroek 18440601
Blijkbaar was er brand in Noordbroek op 1 Juni 1844. Op 15 Juni wordt er gesproken over een "brandpotje", vermoedelijk een geldinzameling voor de getroffenen. Zijn hier meer details over?
1 juni 18443 juni 184415 juni 1844
Brief aan de Romeinen
"Brief aan de Romeinen" - Waar gaat dit over?
21 december 1842 
Brielsch asyl
Het Brielsch Asyl voor Oude Zeelieden staat ook vermeld in Opera Omnia.
21 juli 18721 september 187216 augustus 1879
Broodbak
Mogelijk een bak om brood in te bewaren of op tafel te zetten.
3 februari 1848 
Buffel schip
Waarschijnlijk betreft dit Zr. Ms. Buffel (HW 12, A 884), een Nederlands pantserschip gebouwd door de Britse scheepswerf Napier & Sons uit Glasgow. Op 23 juli 1868 werd het schip onder commando van Kltz. J.A.H. Hugenholtz in dienst genomen. Na ook een periode dienst te hebben gedaan als logementsschip is het nu een museumschip.
Voor meer informatie, zie debuffel.nl.
26 juni 1881 
Buste prinshendrik zeevaartschool
De buste van Prins Hendrik de Zeevaarder, bij de Zeevaartschool in Leiden.
De realisering hiervan (en vooral de kosten) hebben Abraham een tijd lang behoorlijk bezig gehouden.


Klik hier voor meer informatie
4 november 1878 (...)
26 december 1878 (...)
17 februari 1879 (...)
7 juni 1879 (...)
13 november 1878
19 januari 1879
11 maart 1879 (...)
3 oktober 1879
22 november 1878 (...)
10 februari 1879 (...)
6 april 1879
1 april 1880
C.u.
C.u.: cum uxore: met echtgenote.
4 maart 1841
3 maart 1842
24 oktober 1844
1 november 1844
21 november 1844
9 januari 1845
17 juni 1845
22 juli 1847
21 januari 1875
3 juni 1877
9 juli 1879
18 maart 1841
17 oktober 1844
25 oktober 1844
8 november 1844
28 november 1844
23 januari 1845
6 juli 1845
5 september 1847
5 december 1876 (...)
7 juni 1877
13 september 1880
6 juni 1841
22 oktober 1844
28 oktober 1844
19 november 1844
10 december 1844
7 februari 1845
19 augustus 1845
7 mei 1848
28 mei 1877
10 juni 1877
Cabriolet
Cabriolet: wat voor soort vervoermiddel is dit?
6 oktober 1857 
Catarrhaal
Catarrhaal: zinkingachtig; catharrale koorts, zinkingkoorts.
Bron: www.dbnl.org.
25 maart 1851 
Catechezatieboek
Abraham werkte aan een catechezatie boek: het "Bijbelsch Catechisatieboek voor huisselijk gebruik".
Bron: zie Wikipedia.
8 mei 1849
28 januari 1850 (...)
1 november 1851
5 januari 1852 (...)
19 juni 1852
13 september 1852 (...)
19 juli 1853 (...)
29 augustus 1853 (...)
22 maart 1857
10 november 1849
11 februari 1850
20 november 1851
17 januari 1852
28 juni 1852
27 september 1852 (...)
1 augustus 1853 (...)
11 september 1854 (...)
13 november 1849
4 oktober 1851
2 januari 1852
8 maart 1852
15 juli 1852 (...)
11 juli 1853 (...)
23 augustus 1853 (...)
25 februari 1857
Catechizeeren
catechizeeren: godsdienstonderwijs geven (bij de protestanten).
Overigens schrijft Abraham het zowel met een 'c' ("catechizeeren") als met een 'k' ("katechizeeren").
7 januari 1841
12 januari 1841
28 januari 1841
5 februari 1841
19 februari 1841
19 maart 1841
1 april 1841
30 april 1841
11 juni 1841
6 augustus 1841
24 september 1841
15 oktober 1841
5 november 1841
19 november 1841
2 december 1841
10 december 1841
22 december 1841
2 januari 1842
10 januari 1842
20 januari 1842
28 januari 1842
16 februari 1842
22 februari 1842
1 maart 1842 (...)
11 maart 1842
23 maart 1842
8 april 1842
21 april 1842
6 mei 1842
17 juni 1842
30 juni 1842
8 juli 1842
21 juli 1842
18 augustus 1842
28 oktober 1842
17 november 1842
24 november 1842
8 december 1842
16 december 1842
29 december 1842
6 januari 1843
19 januari 1843
3 februari 1843
16 februari 1843
23 februari 1843
3 maart 1843
14 maart 1843
24 maart 1843
27 april 1843
5 mei 1843
13 mei 1843
22 juni 1843
30 juni 1843
27 juli 1843
4 augustus 1843
25 augustus 1843
29 september 1843
20 oktober 1843
18 november 1843
30 november 1843
8 december 1843
15 december 1843
22 december 1843
11 januari 1844 (...)
20 januari 1844
2 februari 1844
14 februari 1844
21 februari 1844
29 februari 1844
8 maart 1844
17 maart 1844
23 maart 1844
30 maart 1844
25 april 1844
10 mei 1844
13 juni 1844
21 juni 1844
5 juli 1844
18 juli 1844
26 juli 1844
8 augustus 1844
16 augustus 1844
29 oktober 1844
12 november 1844
25 november 1844
2 december 1844
10 december 1844
17 december 1844
6 januari 1845
13 januari 1845
20 januari 1845
27 januari 1845
5 februari 1845
17 februari 1845
22 februari 1845
25 februari 1845
4 maart 1845
11 maart 1845
7 april 1845
15 april 1845
28 april 1845
21 juli 1845
4 augustus 1845
12 augustus 1845
25 augustus 1845
1 september 1845
7 september 1845
19 september 1845
6 oktober 1845
14 oktober 1845
28 oktober 1845
11 november 1845
24 november 1845
2 december 1845
5 januari 1846
13 januari 1846
27 januari 1846
3 februari 1846
9 februari 1846
17 februari 1846
26 februari 1846
5 maart 1846
10 maart 1846
17 maart 1846
30 maart 1846
7 april 1846
15 juni 1846
27 juni 1846
6 juli 1846
20 juli 1846
3 augustus 1846
17 augustus 1846
25 augustus 1846
7 september 1846
15 september 1846
5 oktober 1846
19 oktober 1846
9 november 1846
16 november 1846
24 november 1846
14 december 1846
29 december 1846
18 januari 1847
25 januari 1847
1 februari 1847
8 februari 1847
15 februari 1847
22 februari 1847
1 maart 1847
9 maart 1847
29 maart 1847
20 juni 1847
6 juli 1847
24 juli 1847
31 juli 1847
17 augustus 1847
4 september 1847
30 september 1847
9 november 1847
30 november 1847
14 december 1847
4 januari 1848
21 januari 1848
1 februari 1848
17 februari 1848
25 februari 1848
7 maart 1848
17 maart 1848
24 maart 1848
4 april 1848
14 april 1848
4 juli 1848
14 juli 1848
27 juli 1848
11 augustus 1848
22 augustus 1848
5 september 1848
15 september 1848
24 september 1848
5 oktober 1848
13 oktober 1848
24 oktober 1848
3 november 1848
14 november 1848
24 november 1848
1 december 1848
12 december 1848
2 januari 1849
9 januari 1849
19 januari 1849
25 januari 1849
2 februari 1849
6 februari 1849
13 februari 1849
7 maart 1849
13 maart 1849
17 maart 1849
22 maart 1849
2 april 1849
10 april 1849
12 mei 1849
31 mei 1849
15 juni 1849
3 juli 1849
12 juli 1849
20 juli 1849
27 juli 1849
7 augustus 1849
16 augustus 1849
11 september 1849
18 september 1849
5 oktober 1849
16 oktober 1849
25 oktober 1849
2 november 1849
9 november 1849
15 november 1849
23 november 1849
4 december 1849
5 februari 1850
15 februari 1850
22 februari 1850
1 maart 1850
25 april 1850
7 mei 1850
17 mei 1850
14 juni 1850
21 juni 1850
2 juli 1850
26 juli 1850
2 augustus 1850
11 augustus 1850
12 september 1850
8 oktober 1850
17 oktober 1850
24 oktober 1850
5 november 1850
15 november 1850
25 februari 1851
6 maart 1851
14 maart 1851
21 maart 1851
20 mei 1851
4 september 1851
12 september 1851
7 oktober 1851
24 oktober 1851
25 november 1851
13 januari 1852
9 maart 1852
18 juni 1852
14 juli 1852
9 december 1852
10 januari 1853 (...)
25 mei 1853
2 juni 1853
21 juni 1853
30 juni 1853
22 augustus 1853
25 juli 1854 (...)
11 januari 1855
13 juli 1855
28 augustus 1856
25 juli 1859
3 januari 1862
2 juli 1863
1 maart 1868
8 januari 1841
21 januari 1841
3 februari 1841
10 februari 1841
8 maart 1841 (...)
22 maart 1841
22 april 1841
6 mei 1841
18 juni 1841
10 september 1841
8 oktober 1841
22 oktober 1841
12 november 1841
25 november 1841
3 december 1841
16 december 1841
23 december 1841
6 januari 1842
13 januari 1842
21 januari 1842
10 februari 1842
18 februari 1842
23 februari 1842
4 maart 1842
14 maart 1842
24 maart 1842
14 april 1842
22 april 1842
13 mei 1842
23 juni 1842
1 juli 1842
14 juli 1842
22 juli 1842
2 september 1842
4 november 1842
18 november 1842
25 november 1842
9 december 1842
22 december 1842
30 december 1842
12 januari 1843
26 januari 1843
9 februari 1843
17 februari 1843
24 februari 1843
7 maart 1843
17 maart 1843
7 april 1843
28 april 1843
11 mei 1843
18 mei 1843
23 juni 1843
20 juli 1843
28 juli 1843
18 augustus 1843
8 september 1843
6 oktober 1843
3 november 1843
23 november 1843
1 december 1843
9 december 1843
16 december 1843
28 december 1843
18 januari 1844
23 januari 1844 (...)
8 februari 1844
15 februari 1844
22 februari 1844
1 maart 1844
14 maart 1844
20 maart 1844
28 maart 1844
3 april 1844
2 mei 1844
24 mei 1844
14 juni 1844
27 juni 1844 (...)
11 juli 1844
19 juli 1844
1 augustus 1844
9 augustus 1844
30 augustus 1844
4 november 1844
17 november 1844
26 november 1844
3 december 1844
11 december 1844
18 december 1844
7 januari 1845
14 januari 1845
21 januari 1845
3 februari 1845
10 februari 1845
18 februari 1845
23 februari 1845
26 februari 1845
5 maart 1845
31 maart 1845
8 april 1845
21 april 1845
4 mei 1845
22 juli 1845
5 augustus 1845
17 augustus 1845
27 augustus 1845
2 september 1845
8 september 1845
30 september 1845
7 oktober 1845
20 oktober 1845
3 november 1845
17 november 1845
25 november 1845
8 december 1845
6 januari 1846
19 januari 1846
29 januari 1846
5 februari 1846
10 februari 1846
19 februari 1846
2 maart 1846
6 maart 1846
15 maart 1846
19 maart 1846
31 maart 1846
20 april 1846
22 juni 1846
29 juni 1846
7 juli 1846
21 juli 1846
10 augustus 1846
18 augustus 1846
31 augustus 1846
8 september 1846
21 september 1846
12 oktober 1846
20 oktober 1846
10 november 1846
17 november 1846
7 december 1846
21 december 1846
4 januari 1847
19 januari 1847
26 januari 1847
3 februari 1847
9 februari 1847
16 februari 1847
24 februari 1847
5 maart 1847
12 maart 1847
30 maart 1847
22 juni 1847
13 juli 1847
27 juli 1847
1 augustus 1847
22 augustus 1847
7 september 1847
5 oktober 1847
19 november 1847
3 december 1847
21 december 1847
6 januari 1848
25 januari 1848
4 februari 1848
18 februari 1848
29 februari 1848
10 maart 1848
20 maart 1848
28 maart 1848
7 april 1848
18 april 1848
7 juli 1848
18 juli 1848
31 juli 1848
15 augustus 1848
29 augustus 1848
8 september 1848
19 september 1848
26 september 1848
6 oktober 1848
16 oktober 1848
27 oktober 1848
7 november 1848
17 november 1848
28 november 1848
5 december 1848
14 december 1848
4 januari 1849
12 januari 1849
22 januari 1849
26 januari 1849
3 februari 1849
8 februari 1849
3 maart 1849
9 maart 1849
15 maart 1849
19 maart 1849
23 maart 1849
3 april 1849
12 april 1849
28 mei 1849
5 juni 1849
26 juni 1849
6 juli 1849
16 juli 1849
21 juli 1849
31 juli 1849
10 augustus 1849
17 augustus 1849
13 september 1849
2 oktober 1849
9 oktober 1849
18 oktober 1849
30 oktober 1849
6 november 1849
11 november 1849
16 november 1849
27 november 1849
6 december 1849
12 februari 1850
19 februari 1850
26 februari 1850
5 maart 1850
26 april 1850
10 mei 1850
21 mei 1850
18 juni 1850
25 juni 1850
18 juli 1850
30 juli 1850
6 augustus 1850
19 augustus 1850 (...)
13 september 1850
10 oktober 1850
18 oktober 1850
31 oktober 1850
8 november 1850
15 december 1850
27 februari 1851
11 maart 1851
18 maart 1851
27 maart 1851
15 juli 1851
5 september 1851
15 september 1851 (...)
9 oktober 1851
18 november 1851
19 december 1851
15 januari 1852
12 maart 1852
1 juli 1852
3 oktober 1852
16 december 1852
1 mei 1853 (...)
26 mei 1853
3 juni 1853
23 juni 1853
1 juli 1853
27 december 1853
8 augustus 1854
15 juni 1855
24 augustus 1856
15 februari 1858 (...)
2 september 1860
16 maart 1862
3 juli 1863
1 mei 1870
11 januari 1841
22 januari 1841
4 februari 1841
18 februari 1841
18 maart 1841
25 maart 1841
29 april 1841
21 mei 1841
2 juli 1841
17 september 1841
10 oktober 1841
29 oktober 1841
18 november 1841
26 november 1841
9 december 1841
17 december 1841
24 december 1841
7 januari 1842
14 januari 1842
27 januari 1842
11 februari 1842
21 februari 1842
25 februari 1842
9 maart 1842
19 maart 1842
7 april 1842
15 april 1842
29 april 1842
3 juni 1842 (...)
24 juni 1842
7 juli 1842
15 juli 1842
11 augustus 1842
7 oktober 1842
11 november 1842
19 november 1842
1 december 1842
15 december 1842
23 december 1842
5 januari 1843
13 januari 1843
2 februari 1843
10 februari 1843
22 februari 1843
2 maart 1843
10 maart 1843
20 maart 1843
21 april 1843
4 mei 1843
12 mei 1843
19 mei 1843
29 juni 1843
21 juli 1843
3 augustus 1843
24 augustus 1843
22 september 1843
13 oktober 1843
10 november 1843
24 november 1843
7 december 1843
14 december 1843
21 december 1843
5 januari 1844
19 januari 1844
1 februari 1844
9 februari 1844
16 februari 1844
23 februari 1844
7 maart 1844
15 maart 1844
21 maart 1844
29 maart 1844
5 april 1844
3 mei 1844
7 juni 1844
20 juni 1844
4 juli 1844
12 juli 1844
25 juli 1844
2 augustus 1844
15 augustus 1844
28 oktober 1844
11 november 1844
18 november 1844
29 november 1844
9 december 1844
16 december 1844
23 december 1844
9 januari 1845
15 januari 1845
22 januari 1845
4 februari 1845
11 februari 1845
19 februari 1845
24 februari 1845
3 maart 1845
10 maart 1845
1 april 1845
14 april 1845
22 april 1845
5 mei 1845
27 juli 1845
11 augustus 1845
19 augustus 1845
31 augustus 1845
3 september 1845
15 september 1845
1 oktober 1845
13 oktober 1845
21 oktober 1845
10 november 1845
18 november 1845
1 december 1845
15 december 1845
12 januari 1846
26 januari 1846
2 februari 1846
7 februari 1846
16 februari 1846
23 februari 1846
3 maart 1846
9 maart 1846
16 maart 1846
22 maart 1846
6 april 1846
21 april 1846
23 juni 1846
30 juni 1846
13 juli 1846
27 juli 1846
11 augustus 1846
24 augustus 1846
1 september 1846
14 september 1846
29 september 1846
13 oktober 1846
26 oktober 1846
11 november 1846
23 november 1846
8 december 1846
28 december 1846
11 januari 1847
20 januari 1847
28 januari 1847
4 februari 1847
11 februari 1847
18 februari 1847
25 februari 1847
8 maart 1847
22 maart 1847
15 juni 1847
29 juni 1847
23 juli 1847
30 juli 1847
10 augustus 1847
23 augustus 1847
23 september 1847
2 november 1847
23 november 1847
7 december 1847
28 december 1847
18 januari 1848
29 januari 1848
15 februari 1848
22 februari 1848
3 maart 1848
14 maart 1848
21 maart 1848
31 maart 1848
11 april 1848
9 mei 1848
11 juli 1848
23 juli 1848
8 augustus 1848
18 augustus 1848
1 september 1848
12 september 1848
22 september 1848
29 september 1848
9 oktober 1848
20 oktober 1848
31 oktober 1848
10 november 1848
21 november 1848
30 november 1848
8 december 1848
15 december 1848
5 januari 1849
16 januari 1849
23 januari 1849
30 januari 1849
5 februari 1849
9 februari 1849
6 maart 1849
12 maart 1849
16 maart 1849
20 maart 1849
27 maart 1849
6 april 1849
8 mei 1849
30 mei 1849
12 juni 1849
30 juni 1849
10 juli 1849
17 juli 1849
24 juli 1849
3 augustus 1849
14 augustus 1849
4 september 1849
14 september 1849
4 oktober 1849
12 oktober 1849
23 oktober 1849
1 november 1849
8 november 1849
13 november 1849
20 november 1849
30 november 1849
7 december 1849
14 februari 1850
21 februari 1850
28 februari 1850
26 maart 1850
3 mei 1850
16 mei 1850
23 mei 1850
20 juni 1850
27 juni 1850
23 juli 1850
1 augustus 1850
8 augustus 1850
10 september 1850
1 oktober 1850
15 oktober 1850
22 oktober 1850
1 november 1850
12 november 1850
18 februari 1851
4 maart 1851
12 maart 1851
20 maart 1851
24 april 1851
2 september 1851
11 september 1851
30 september 1851
10 oktober 1851
20 november 1851
29 december 1851
16 januari 1852
17 juni 1852
2 juli 1852
5 december 1852
4 januari 1853 (...)
19 mei 1853
31 mei 1853
16 juni 1853
28 juni 1853
19 juli 1853 (...)
17 juli 1854 (...)
29 augustus 1854
12 juli 1855
26 augustus 1856
7 maart 1859 (...)
17 november 1861
23 juli 1862
27 december 1863
10 februari 1875
Chais
Chais(e), ook wel "Sjees" of "Friese kapsjees" genoemd.
21 maart 1841
20 augustus 1841
24 april 1842
16 augustus 1842
7 juli 1843
22 juni 1845
4 april 1841
10 oktober 1841
20 juli 1842
21 september 1842
30 augustus 1843
27 juni 1845
2 mei 1841
2 april 1842
21 juli 1842
28 juni 1843
24 september 1844
3 juli 1862
Char-à-bancs
In de jaren 1830 werd in Frankrijk een open wagen gebouwd, de char-à-bancs. Deze werd vooral ingezet als huurrijtuig voor zomerse uitstapjes naar buiten de stad. Het type werd in Engeland geïntroduceerd doordat koning Louis-Philippe er een meenam voor koningin Victoria.
Tussen 1830 en 1930 werden vele variaties op de char-à-bancs gebouwd, zoals de wagonette en de janplezier.
Bron: nl.wikipedia.org.
18 juli 1845 
Chinine/Kinine
Chinine: Abraham schrijft "chinine" en dat is wat wij "Kinine" noemen: een stof die van nature voorkomt in de schors van de kinaboom uit Zuid-Amerika, die in de geneeskunde vooral wordt gebruikt als koortswerend middel.
Bron: anw.inl.nl.
29 oktober 1846 
Chirurgijn
Chirurgijn: 1) Heelmeester 2) Geneeskundige 3) Scheepsdokter.
8 augustus 1852 
Christelijk Hulpbetoon
Christelijk Hulpbetoon: Abraham was van 1844-1878 lid van het hoofdbestuur van de protestantse vereniging Christelijk Hulpbetoon.
12 februari 1845
14 mei 1845
3 oktober 1845
3 juni 1847
21 februari 1848
30 oktober 1848
8 juni 1849
30 maart 1856
22 april 1857
24 juni 1859
10 april 1861
30 april 1862
6 april 1864
13 april 1868
7 april 1869
14 juni 1870
9 april 1872
22 april 1873
4 juni 1874
17 mei 1875 (...)
12 augustus 1877
19 februari 1845
30 juli 1845
28 oktober 1846
11 november 1847
9 maart 1848
19 maart 1849
10 april 1850
23 mei 1856
11 april 1858
17 april 1860
11 april 1861
19 juni 1862 (...)
11 juni 1867 (...)
12 juni 1868
26 april 1870
15 juni 1870
29 mei 1872 (...)
10 juni 1873 (...)
5 juni 1874
25 mei 1877
30 maart 1845
17 september 1845
2 juni 1847
6 december 1847
17 april 1848
18 april 1849
30 mei 1850
21 april 1857
3 mei 1859 (...)
28 mei 1860 (...)
29 april 1862
26 mei 1863 (...)
17 juni 1867 (...)
6 april 1869
13 juni 1870
27 februari 1871 (...)
19 januari 1873
23 februari 1874 (...)
5 april 1875
1 juni 1877
Christelijke ouderen
Christelijke ouderen.
1 juni 1877 
Classificatie
Classificatie: is hier een goede definitie van?
29 juni 184226 juni 185030 juni 1852
Classis
Classis: een classis is een regionale vergadering binnen een protestants kerkgenootschap van afgevaardigden van iedere kerk uit het classisgebied (Wikipedia).
30 juni 1841
30 juni 1847
28 juni 184326 juni 1844
Cogente necessitate
Cogente necessitate: Lat.: gedwongen door de noodzaak.
7 augustus 1841 
Collation
Collation: 1) Lichte maaltijd 2) maaltijd van koud vlees, fruit, gebak en andere dingen.
9 december 184524 mei 1846 
Comparitie
Comparitie: vergadering, bijeenkomst.
17 mei 1841
21 september 1841
17 september 1846
2 september 1875
21 mei 1841
21 november 1841
7 augustus 1854
23 mei 1841
31 juli 1846
14 november 1855
Concordaat
Concordaat: in brede zin elk verdrag tussen een staat en de H. Stoel c.q. R.K. Kerk, waardoor de wederzijdse verhouding met betrekking tot alle of bepaalde aangelegenheden, die voor beide van belang zijn, geregeld wordt. Doorgaans heeft de inhoud betrekking op de rechten en vrijheden van de R.K. Kerk in een bepaald land, het onderwijs, de kerkelijke goederen, al of niet erkenning van het kerkelijk huwelijk etc. In 1801 werd een concordaat gesloten tussen Napoleon en de R.K. Kerk, waardoor de laatste werd erkend als de kerk van de meerderheid van het Franse volk etc, waarvan de meeste bepalingen voor de Nederlanden werden bekrachtigd door het Nederlandse concordaat van 1827 (WP 1984, p. 435).
28 maart 1841 
Convalescent
Convalescent: hij, die van eene ziekte herstelt, een beterende, herstellende, genezende.
Bron: www.encyclo.nl.
24 maart 1851 
D.V.
Deo volente is een Latijnse uitdrukking, die "zo God het wil" betekent. Deze uitdrukking wordt, vaak afgekort tot "D.V.", gebruikt bij aankondigingen van vergaderingen, bruiloften en andere evenementen om aan te geven dat men als mens de toekomst niet onder controle heeft, maar afhankelijk is van God. De uitdrukking wordt in reformatorische kringen nog zeer vaak gebruikt.
Bron: zie wikipedia.org
23 mei 1883 
Daguerotypiseren
Daguerreotypie: een vroege fotografische methode, uitgevonden door Louis Daguerre in de eerste helft van de 19e eeuw. (Wikipedia)
26 mei 1848
30 juni 1848
27 mei 1848
17 maart 1851
28 juni 1848
De Dolle Hoed
De Dolle Hoed: Wat is dit?
12 augustus 1845 
De Hereeniging
De Hereeniging, een besloten vereniging voor leden(Heren) aan de Vondelstraat in Amsterdam.
3 juni 1874 
De Koninklijke West-Indische Maildienst
De laatste twee decennia van de negentiende eeuw was het tijdperk waarin een geregelde verbinding tussen Nederland en de West-Indische koloniën tot stand kwam. Schepen met namen als "Prins Willem V" en "Oranje Nassau" brachten goederen en post naar het Caribische gebied en Suriname.
19 juni 1880 
De peccato originali
(Lat.) "over de zondeval" of "over de erfzonde".
17 augustus 1841 
De Tijdspiegel
"De Tijdspiegel" was een tijdschrift. Verdere details (nog) niet bekend.
23 maart 188430 juni 1884 
Demissie
Demissie: 1) Aftreden. 2) Afdanking.
16 december 1845 
Depêche
Depêche: 1) telegram. 2) ambtsbericht. 3) bericht.
30 november 185926 juni 1863 
Deputatie
Deputatie: afvaardiging.
8 oktober 185113 september 187913 maart 1884
Devonshire
Van Anna L.G. Toussaint (1812-1886) verscheen in 1838 de roman De Graaf van Devonshire, Romantische Episodes uit de jeugd van Elisabeth Tudor. Anna Toussaint trouwde in 1851 met de schilder Johannes Bosboom.
24 september 1841 
Diaken
Diaken:
(rooms-katholieke kerk): geestelijke gerangschikt direct onder een priester, die een priester helpt bij kerkdiensten
(protestantisme): persoon die gaat over de kerkelijke armenzorg.
12 december 1841
6 januari 1844
12 juni 1844
17 december 1844
7 oktober 1845
23 juli 1847
31 januari 1869
2 januari 1842
2 februari 1844
11 oktober 1844
30 december 1844
11 oktober 1845
3 januari 1858
19 december 1843
21 april 1844
14 november 1844
3 oktober 1845
16 november 1845
5 januari 1868
Diakonie
Diaconie/Diakonie: dienst voor sociale zorg van een protestantse gemeente.
Bron: www.vandale.nl.
16 februari 1842
14 oktober 1845
27 november 1843
16 oktober 1845
13 oktober 1845
Dies natalis
Dies natalis: verjaardag van de dood, doodsdag.
8 februari 1848
8 februari 1881
9 februari 18578 februari 1859
Diligence
Diligence: 1) Een door paarden getrokken wagen 2) Geveerde postkoets
20 januari 1841
30 september 1842
28 februari 1844
8 mei 1844
14 mei 1844
19 juni 1844
12 september 1844
22 november 1844
26 juni 1845
28 juli 1845
30 augustus 1845
25 september 1845
26 november 1845
27 juli 1846
27 oktober 1846
2 december 1846
25 mei 1847
6 september 1847
12 oktober 1847
29 oktober 1847
30 juni 1848
1 maart 1849
28 mei 1850
18 juni 1850
25 augustus 1850
17 september 1850
9 juni 1852
20 april 1853
19 juni 1854
11 juli 1854
1 november 1854
4 juni 1855
20 augustus 1856
31 augustus 1857
19 augustus 1858
21 februari 1859
29 augustus 1860 (...)
31 augustus 1861
2 augustus 1863 (...)
17 februari 1841
5 juli 1843
22 maart 1844
12 mei 1844
15 mei 1844
24 augustus 1844
14 oktober 1844
13 mei 1845
7 juli 1845
1 augustus 1845
1 september 1845
21 oktober 1845
17 februari 1846
11 augustus 1846
2 november 1846
3 december 1846
29 mei 1847
7 september 1847
21 oktober 1847
15 mei 1848
4 september 1848
5 maart 1850
31 mei 1850
25 juli 1850
26 augustus 1850
20 maart 1851
3 april 1853
21 april 1853
4 juli 1854
22 oktober 1854
7 mei 1855
7 juni 1855
17 april 1857
6 oktober 1857
10 februari 1859
27 juni 1859
20 augustus 1861
1 juli 1862
5 september 1864
14 september 1842
27 februari 1844
25 maart 1844
13 mei 1844
20 mei 1844
3 september 1844
14 november 1844
17 mei 1845
17 juli 1845
18 augustus 1845
16 september 1845
22 oktober 1845
8 juni 1846
18 augustus 1846
30 november 1846
9 februari 1847
1 juli 1847
9 september 1847
26 oktober 1847
21 juni 1848
17 februari 1849
17 april 1850
5 juni 1850
19 augustus 1850 (...)
6 september 1850
8 april 1852
6 april 1853
9 juni 1854
7 juli 1854
30 oktober 1854
22 mei 1855
7 april 1856
23 april 1857
23 juli 1858
16 februari 1859
9 augustus 1860
28 augustus 1861 (...)
15 juli 1862
31 augustus 1866
Diligentia
Diligentia in Den Haag is een genootschap dat zijn leden met voordrachten en demonstraties wil voorlichten over de natuurwetenschappen. Het heet oorspronkelijk Gezelschap ter beoefening der proef-ondervindelijke wijsbegeerte en is opgericht in 1793. Het gelijknamige pand behoort toe aan het gezelschap.
Zie Wikipedia voor meer informatie.
11 oktober 1868 
Discours
Discours: 1) redevoering. 2) discussie.
17 januari 1841
14 april 1841
15 september 1841
26 oktober 1841
1 mei 1842
22 juni 1842
21 augustus 1842
25 oktober 1842
29 november 1842
8 maart 1843
3 mei 1843
21 augustus 1843
10 oktober 1843
25 maart 1844
7 oktober 1844
11 juni 1845
7 mei 1846
13 november 1847
21 januari 1875
1 juli 1877
18 maart 1841
16 juni 1841
29 september 1841
11 januari 1842
29 mei 1842 (...)
27 juni 1842
5 september 1842
14 november 1842
18 december 1842
11 april 1843
16 mei 1843
5 september 1843
15 november 1843
27 maart 1844
22 april 1845
23 september 1845
9 mei 1846
2 januari 1848
20 juni 1877
30 juli 1880
23 maart 1841
30 juni 1841
17 oktober 1841
20 maart 1842
19 juni 1842
5 juli 1842
10 oktober 1842
28 november 1842
8 februari 1843
23 april 1843
28 juni 1843
3 oktober 1843
29 november 1843
17 juli 1844
15 mei 1845
5 april 1846
10 december 1846
19 april 1850
27 juni 1877
Docetisme
Docetisme: een christologische opvatting uit de vroeg-christelijke tijd, volgens welke Christus slechts in schijn de menselijke natuur heeft aangenomen. In latere theologie werd deze term vaak gebruikt om bepaald gerichte christologieën te karakteriseren en af te wijzen. (WP 1984, p.367)
19 februari 1841 
Doofstommen, dep[artement]?
Af en toe maakt Abraham melding van het "Dep[artement?] van doofstommen" of een "Vervadering van doofstommen", waar hij blijkbaar (zie 12 Augustus 1841) voorzitter van was. Wat is dit?
12 augustus 1841
31 augustus 1842
26 januari 1842
5 februari 1844
27 juli 1842
14 augustus 1844
Drietal te Amsterdam
Drietal te Amsterdam: wat is dit?
21 mei 1849 
Dunallan (?)
Er bestaat een boek ’Dunallan’ van Grace Kennedy met deze naam. Onduidelijk wat dit is.
21 november 1843 
Ehemaire
Iets van voorbijgaande aard
6 mei 1883 (...) 
Eloquium
Eloquium: wat is dit?
15 december 1852 
Essers Kansfonds
Essers Kansfonds: wat is dit?
30 maart 1869 
Evangelie spiegel
Evangelie spiegel: wat is dit?
23 september 1850 (...)4 oktober 1850 
Exegese
Exegese: Verklaring van vooral bijbel- en wetsteksten; exegese van literaire teksten is vrij zeldzaam.
In de Romeinse oudheid waren exegeten professionele, vaak officiële interpretatoren van dromen, orakelspreuken en voortekenen. Joodse schriftgeleerden gebruikten de exegese van het Oude Testament voornamelijk ter verklaring van wetten.
Bron: zie www.dbnl.org
16 oktober 1844
14 november 1844
17 februari 1846
17 maart 1846
18 oktober 1844
20 november 1844
18 februari 1846
21 oktober 1846
19 oktober 1844
19 november 1845
3 maart 1846
11 november 1846
Faire bonne mine à mauvais jeu
Faire bonne mine à mauvais jeu: niet helemaal duidelijk, maar het betekent zoiets als "zijn ongenoegen verbergen" of "goed omgaan met slechte situatie".
14 april 1844 
Februarirevoluatie frankrijk 1848
De Februarirevolutie van 1848 in Frankrijk maakte - op 24 februari - een einde aan de Julimonarchie en vestigde de Franse Republiek. In diverse Europese landen braken vervolgens ook revoluties uit.
3 maart 1848
28 juni 1848
17 maart 184822 maart 1848
Flankeur
Een militaire eenheid met een specifieke taak. Abraham formeerde een flankeurspartij bij de Tiendaagse veldtocht.
14 juli 1841
3 augustus 1841
21 augustus 1871 (...)
8 juni 1877
25 november 1880
25 juli 1884
19 juli 1841
28 juli 1856 (...)
20 mei 1873
26 oktober 1880 (...)
27 november 1880
20 juli 1841
13 augustus 1856
1 oktober 1875 (...)
22 november 1880
7 december 1880
Flankeurspartij
Flankeurs-partij: waarschijnlijk bestaat hier een relatie met de mede door Abraham geformeerde flankeurspartij bij de Tiendaagse veldtocht.
17 mei 1841 
Frans-Duitse of Frans-Pruisische Oorlog (1870-1871)
De Frans-Duitse of Frans-Pruisische Oorlog die begon op 19 juli 1870 en duurde tot 10 mei 1871 werd gevoerd tussen Frankrijk en de Duitse staten, geleid door Pruisen.
Frankrijk was beducht geraakt voor de snel groeiende Pruisisch-Duitse macht. Tot 1870 was Frankrijk de dominante natie op het vasteland in Europa. Maar nu werd die dominante positie bedreigd door Pruisen, onder leiding van kanselier Bismarck.
Deze oorlog heeft tot een overwinning van Pruisen en zijn bondgenoten en de oprichting van het Duitse Keizerrijk geleid.
Bron: www.wikipedia.nl.
16 juli 1870
28 november 1870 (...)
7 augustus 1870
9 januari 1871 (...)
23 augustus 1870 (...)
16 januari 1871 (...)
Gesticht voor j ontsl
Gesticht voor J??? Ontsl???? Wat is dit?
7 december 1857 (...)14 december 1857 (...) 
Gevat
Gevat: verouderd: op iets voorbereid zijn; mogelijk ook: terstond, direct.
17 juli 1841 
Glasfabriek
Johannes van der Tuuk, zwager van Abraham was met zijn schoonvader, Egbert Uniken eigenaar van de glasfabriek in Stadskanaal.
22 juli 1869 
Goede vrijdag
Goede Vrijdag
14 april 1843
9 april 1852
29 maart 1858 (...)
3 april 1863
10 april 1868
29 maart 1872
26 maart 1880
5 april 1844
6 april 1855
22 april 1859
1 april 1867 (...)
15 april 1870
11 april 1873
8 april 1882
21 maart 1845
21 maart 1856
29 maart 1861
19 april 1867
7 april 1871
13 april 1878 (...)
Goeie Mie, de Leidse Gifmengster
Maria Catharina Swanenburg, beter bekend als Goeie Mie en de Leidse Gifmengster, vergiftigde in drie jaar tijd meer dan honderd van haar buurtgenoten van wie er zevenentwintig overleden. Wijnand Rutgers van der Loeff (1851-1921), stadsdoctor en zoon van stamvader Abraham Rutgers van der Loeff (1808-1885), droeg bij aan de ontmaskering van Goeie Mie. Zie Wikipedia voor meer informatie.

Klik hier voor meer informatie
16 december 1883 
Groenevelds Gesticht
Een instelling v weldadigheid in Leiden???
biogr. aantek. jeugd 
Groninger School
Groninger School: wat is een goede definitie/uitleg?
21 februari 1843 
Hamrik
Hamrik is een samentrekking van "Ham" (grasland aan het water) en "merke of marke" (gemeenschappelijke grond). Abraham schrijft het ook wel als "Hammerik".
Welke plaats Abraham exact bedoelt is soms onduidelijk. Vaak Noordbroeksterhamrik, maar kan ook op bijv. Scheemderhamrik slaan.
15 juli 1841
5 september 1841
8 januari 1842
16 augustus 1841
16 september 1841
20 augustus 1841
4 oktober 1841
Handleiding
Blijkbaar was Abraham bezig met een nieuw boek? Wat is dit voor "handleiding"?
11 februari 1861 (...) 
Handopening
Blijkbaar was er een kwestie rondom een "handopening", maar het is onduidelijk wat dat is.
3 juli 1844
26 juli 1844
20 juli 184424 juli 1844
Helenaveen kerk
Door een landelijke aktie van enkele predikanten uit geheel Nederland werd een commissie benoemd met het doel een kerkgebouw in Helenaveen te bouwen en tevens een kerkelijke gemeente te stichten.
Onder leiding van Abraham I werd deze aktie een groot succes en werden beide doelen bereikt.
A. Op 3 november 1867 werd de kerk feestelijk in gebruik genomen, waarbij de voorganger Abraham I een predikantie hield over de tekst Hebr.6:7.
B. Op 29 maart 1870 werd de zelfstandige kerkgemeente Helenaveen gesticht. De eerste nieuwe protestantse kerkgemeente in N.Brabang sedert het sluiten van de Vrede van Munster in 1648.
De eerste eigen predikant was Ds. E.B. Swalue, die hier tot zijn dood in 1883 werkzaam bleef.
3 april 1863
8 juli 1882
30 september 1883
21 augustus 1870
10 juli 1882
8 februari 1885
22 juni 1877
8 oktober 1882 (...)
Hemelvaart
Hemelvaart
20 mei 1841
16 mei 1844
9 mei 1850
5 mei 1853 (...)
21 mei 1857
17 mei 1860
14 mei 1863
9 mei 1872
22 mei 1884
5 mei 1842
13 mei 1847
26 mei 1851 (...)
25 mei 1854
13 mei 1858
9 mei 1861
5 mei 1864
14 mei 1882 (...)
25 mei 1843
1 juni 1848
20 mei 1852
16 mei 1855
13 mei 1860
29 mei 1862
26 mei 1870
6 mei 1883 (...)
Het 12-tal (later 6- en 3-tal) te Groningen
Het lijkt erop dat Abraham in Juni 1843 op de nominatie stond om in Groningen aangesteld te worden. Blijkbaar had Abraham weinig zin in deze aanstelling, want tot zijn grote vreugde ging het niet door.
11 juni 1843
28 juli 1843
9 augustus 1843
15 juni 1843
3 augustus 1843
10 augustus 1843
16 juni 1843
4 augustus 1843
11 augustus 1843
Hh
HH: Heren
14 oktober 1841
29 september 1843
20 augustus 1848
25 juli 1881
29 mei 1842 (...)
4 december 1843
9 januari 1877 (...)
25 september 1843
19 maart 1848
25 januari 1879
Hohmann, Photographisch Atelier
Hohmann was een "Photographisch Atelier" uit 's-Gravenhage. Een aantal van zijn foto's zitten in het familie-archief, zoals deze van Abrahams dochter Suze.
9 juni 1878 
Hospiteren
hospiteren: een lezing of academische les als gast bijwonen.
24 november 1841 
Huiszittenhuis kwestie
Het "Huiszittenhuis" en de "Huiszittenhuis kwestie"
Kerk en overheid werkten samen in het Huiszittenhuis aan de bedeling van armen (de "huiszitten"). Bestuurders werden voor de helft door de stad benoemd (regenten) en voor de helft door de kerk (diakenen). De stad gaf subsidie, de uitvoering lag in handen van de Hervormde diaconie. Echter, tussen gemeenteraad en diaconie boterde het niet. De gemeenteraad vond de armenzorg te duur en niet effectief genoeg. In juni 1848 liep het helemaal fout.
Thorbecke en de armenzorg
Het college van B&W wilde uit onvrede met het gevoerde beleid de door de kerk benoemde diakenen uit het Huiszittenhuis aan de Oude Rijn verwijderen. Daarbij vielen rake klappen. De zaak was verhard door de principiële opstelling van de liberale raadsleden onder aanvoering van J.R. Thorbecke. Hij stelde dat de armenzorg bij de overheid thuishoorde en niet bij de kerk. Thorbecke kon als regeringsleider deze ideeën niet verwezenlijken: zijn kabinet viel door de antikatholieke en antiliberale Aprilbeweging van 1853.
Bron: www.deleidsecanon.nl.
15 november 1847
22 november 1852 (...)
22 april 1853
17 mei 1853
1 juli 1852
9 december 1852
25 april 1853 (...)
21 mei 1853
8 november 1852 (...)
4 januari 1853 (...)
5 mei 1853 (...)
Ilasmos (ιλασμοσ)
ιλασμοσ: Gr.: (middel tot) verzoening, zoenoffer.
2 april 1841
21 december 1842
14 januari 1843
17 november 1841
22 december 1842
7 december 1842
6 januari 1843
In conciliis rusticorum
in landelijke vergaderingen haast men zich langzaam (?).
"rusticorum" staat voor "landlieden / boeren", maar exacte vertaling is nog niet duidelijk.
8 februari 1841 
In de hand vallen
In de hand vallen: meevallen; uit de hand vallen: tegenvallen.
13 januari 1842 
In mora
In mora: 1) uitstel; 2) in gebreke blijven (bijv. bij een betalingsverplichting)
19 oktober 1879 
Ina ("íνα")
íνα: (Gr.) 1) waar, waarheen; 2) opdat.
1 januari 1841 - deel a 
Internationale Photographie Tentoonstelling
Internationale Photographie Tentoonstelling 20 julij in Arnhem. Verslag in Groninger Courant.
20 juli 1868 
IVR
IVR: wat is dit?
6 februari 1870 
Jan van Arkel
Jan van Arkel: wat is dit? Een voertuig?
25 april 1848 
Kabinetskwestie inzake de kweekschool
In deze tijd was er een kwestie rondom de kweekschool voor zeevaart, waar Abraham zich veel mee bezig hield. Zelfs de minister (van Marine?) en het kabinet hielden zich er mee bezig.
Het is onduidelijk waar dit over gaat, moet nog eens uitgezocht worden.
24 maart 1878
13 mei 1878 (...)
16 juni 1878
29 april 1878
26 mei 1878
3 juli 1878
5 mei 1878
14 juni 1878
Kaleche/Caleche
Kaleche: Een "Caleche" (maar Abraham schrijft het als "Kaleche") is een bespannen voertuig / licht rijtuig.
16 januari 1847 
Kandeel
Kandeel: 1) drank voor kraamvrouwen. 2) warme drank bereid uit melk of wijn met eierdooiers, suiker en kaneel.
24 september 1848 
Kanonnenboot
Kanonnenboot.
28 november 1855
24 juli 1858
2 december 1855
7 maart 1859 (...)
7 december 1855
Kantine van de Afschaffing
"Kantine van de Afschaffing". Wat is dit?
25 juli 1854 (...) 
kata sarka (κατα σαρκα)
κατα σαρκα: Gr.: op diverse plekken in Rom.: naar het vlees.
4 augustus 1841 
Kerkeraad
De kerkenraad is het bestuur van een lokale protestantse kerkelijke gemeente.
Theoretisch gezien staat de kerkenraad boven de predikanten. De kerkenraden zijn afgeleid uit het nieuwe testament waar de ambten worden genoemd. Er waren oudsten met verantwoordelijkheid voor het zuiver houden van de Kerk (leer en leven) en oudsten die bovendien het Woord moesten bedienen. Na hervorming vanuit de katholieke kerk werden door Johannes Calvijn ambten ingesteld. Een van hun taken was de controle van de predikant. De predikant moest schriftuurlijk prediken.
Een kerkenraad bestaat vaak uit de ouderlingen en diakenen van een gemeente, de predikant, en soms kerkvoogden (in de Protestantse Kerk in Nederland heten zij kerkrentmeesters).
Bron: wikipedia.org.
1 januari 1841 - deel c
28 mei 1841
12 december 1841
11 september 1842
17 januari 1843
9 maart 1843
18 juni 1843
26 november 1843
17 december 1843
10 maart 1844
9 mei 1844
24 juli 1844
22 september 1844
8 mei 1845
4 september 1845
9 oktober 1845
19 februari 1846
12 augustus 1846
10 december 1846
22 juni 1847
5 november 1847
10 december 1847
30 december 1847
4 februari 1848
18 april 1848
1 september 1848
11 november 1848
15 januari 1849
4 mei 1849
7 september 1849
5 oktober 1849
4 december 1849
26 maart 1850
13 januari 1852
3 juni 1853
6 juli 1855
4 januari 1869 (...)
24 juni 1880
30 maart 1881
7 januari 1841
9 september 1841
7 maart 1842
11 december 1842
25 januari 1843
9 mei 1843
7 september 1843
27 november 1843
1 januari 1844
18 april 1844
30 mei 1844
15 september 1844
14 november 1844
9 mei 1845
5 september 1845
16 december 1845
19 maart 1846
27 augustus 1846
7 januari 1847
6 augustus 1847
26 november 1847
15 december 1847
7 januari 1848
18 februari 1848
5 mei 1848
6 oktober 1848
16 november 1848
18 januari 1849
6 juli 1849
18 september 1849
7 oktober 1849
7 december 1849
11 juli 1851
22 april 1853
2 november 1854
28 oktober 1855
29 september 1872
21 juli 1880
12 mei 1841
2 december 1841
21 augustus 1842
1 januari 1843
2 maart 1843
16 mei 1843
17 september 1843
6 december 1843
29 februari 1844
3 mei 1844
9 juni 1844
18 september 1844
12 december 1844
28 augustus 1845
2 oktober 1845
8 januari 1846
11 augustus 1846
17 september 1846
7 mei 1847
20 augustus 1847
3 december 1847
28 december 1847
8 januari 1848
7 april 1848
3 augustus 1848
3 november 1848
5 januari 1849
23 maart 1849
10 augustus 1849
1 oktober 1849
29 november 1849
1 maart 1850
8 oktober 1851
21 mei 1853
3 november 1854
8 maart 1862
16 maart 1879 (...)
27 maart 1881
Kerkerekendag
Kerkerekendag: dag waarop de huren en andere rekeningen worden afgerekend.
14 januari 184215 januari 18424 januari 1844
Kerkerekening
Kerkerekening: de rekening die het resultaat is van de kerkerekendag?
5 januari 18447 januari 1844 
Kerst
Kerstmis.
Soms schrijft Abraham het ook zonder "t", bijv. "Kersfeest" op 23 December 1843. Zie ook de DBNL, waar "kersfeest" is opgenomen als spelling van 1864 voor "kerstfeest".
18 december 1842
26 december 1842
25 december 1844
24 december 1847
25 december 1852
26 december 1859
25 december 1862
26 december 1866
25 december 1868
25 december 1871
20 december 1877
25 december 1881
23 december 1842
23 december 1843
25 december 1845
25 december 1850
26 december 1852
25 december 1860
25 december 1863
25 december 1867
27 december 1869 (...)
25 december 1872
25 december 1877
25 december 1882 (...)
25 december 1842
25 december 1843
24 december 1846
25 december 1851
25 december 1859
26 december 1860
26 december 1863
26 december 1867
25 december 1870
25 december 1874
25 december 1878
26 december 1884
Koets
Koets
4 augustus 184123 augustus 184112 september 1842
Korrewagen
Korrewagen (of karrewagen): een onoverdekt rijtuig met vier wielen, waarvan de bak niet op veren of riemen, maar direct op het stel rust, in Groningen vroeger een plezierrijtuig der arme boeren (WNT).
30 juni 1841
13 september 1843
6 september 184128 mei 1843
Krank
Krank: ziek
3 januari 1841
9 mei 1841
5 juli 1841
4 november 1841
30 april 1842
24 augustus 1842
23 februari 1843
26 september 1843
12 juni 1844
19 mei 1845
26 december 1845
3 februari 1848
13 november 1848
12 april 1849
28 maart 1851
9 april 1851
12 augustus 1858
3 juni 1872
3 juli 1880
19 augustus 1881 (...)
biogr. aantek. jeugd
1 februari 1841
14 juni 1841
9 juli 1841
13 december 1841
14 mei 1842
10 januari 1843
31 juli 1843
5 januari 1844
22 november 1844
19 augustus 1845
13 april 1846
6 mei 1848
7 januari 1849
10 mei 1849
29 maart 1851
12 augustus 1851
1 september 1861
12 februari 1877
26 februari 1881
30 september 1883
21 april 1841
27 juni 1841
20 augustus 1841
5 januari 1842
22 juni 1842
29 januari 1843
7 september 1843
11 maart 1844
24 april 1845
24 oktober 1845
14 oktober 1846
27 oktober 1848
23 januari 1849
24 maart 1851
6 april 1851
4 september 1854 (...)
3 oktober 1869
7 juni 1879 (...)
31 juli 1881
8 februari 1885
Kweekschool voor bewaarschoolhouderessen te Haarlem
Volgens het dagboek (3 Juni 1883) waren er ook plannen om een Kweekschool voor Bewaarschoolhouderessen in Haarlem op te richten.
1 juni 1883 (...) 
Kweekschool voor bewaarschoolhouderessen
Vanwege het ontbreken van voldoende gekwalificeerd personeel richtte Abraham in 1867 te Leiden de "kweekschool voor bewaarschoolhouderessen" op.
Hij noemde het ook wel "Kweekschool Rapenburg".
Bron: zie Wikipedia.


Klik hier voor meer informatie
8 mei 1870
10 maart 1878
7 december 1879
20 september 1880
19 juni 1881
14 januari 1882
30 augustus 1882
10 september 1882 (...)
19 november 1882 (...)
11 februari 1883 (...)
11 maart 1883 (...)
27 mei 1883
11 november 1883
6 april 1884
10 juli 1884
21 september 1884
22 december 1884
15 februari 1885
8 november 1874
4 mei 1878
15 maart 1880 (...)
13 januari 1881 (...)
30 september 1881
2 mei 1882
1 september 1882
1 oktober 1882 (...)
3 december 1882 (...)
18 februari 1883 (...)
14 april 1883 (...)
1 juni 1883 (...)
18 november 1883
11 juni 1884
18 juli 1884
7 december 1884
1 januari 1885
28 februari 1885
6 januari 1878
11 juli 1878
10 mei 1880
29 januari 1881
30 december 1881
28 juni 1882
3 september 1882 (...)
12 november 1882 (...)
28 januari 1883 (...)
25 februari 1883 (...)
6 mei 1883 (...)
28 oktober 1883
9 december 1883
22 juni 1884
24 augustus 1884
14 december 1884
4 januari 1885
22 maart 1885 (...)
Kweekschool voor zeevaart
Abraham richtte in 1855, samen met twee gepensioneerde zeeofficieren, de "Kweekschool voor Zeevaart" in Leiden op. De achterliggende bedoeling was om een oplossing te vinden voor het lot der verwaarloosde vagebonderende jongens in de Leidse achterbuurten.
Bron: zie Wikipedia en www.zeemanskoorrumordimare.nl.
Overigens noemt Abraham het ook wel "Kweekschool voor Marine".


Klik hier voor meer informatie
30 april 1855 (...)
17 december 1855
22 juli 1859
13 april 1869
30 maart 1873
10 februari 1875
14 januari 1877 (...)
16 mei 1877
15 januari 1878
13 mei 1878 (...)
28 juli 1878
13 januari 1879
11 maart 1879 (...)
2 november 1879
11 mei 1880
24 september 1880 (...)
5 januari 1881
14 april 1881
18 mei 1881
25 juli 1881
24 mei 1882
10 september 1882 (...)
4 februari 1883 (...)
6 oktober 1883
4 november 1883
24 februari 1884
28 mei 1884
18 september 1884
4 januari 1885
13 mei 1885
12 september 1855 (...)
23 december 1855
25 juli 1859
20 juni 1870
9 april 1873
9 mei 1875
20 februari 1877
17 september 1877 (...)
24 maart 1878
26 mei 1878
31 augustus 1878
25 januari 1879
7 juni 1879 (...)
6 februari 1880
9 september 1880 (...)
24 december 1880 (...)
13 januari 1881 (...)
16 april 1881 (...)
25 mei 1881
1 augustus 1881
18 juni 1882 (...)
17 november 1882 (...)
6 mei 1883 (...)
21 oktober 1883
11 november 1883
13 maart 1884
17 juli 1884
23 november 1884
18 januari 1885
8 oktober 1855 (...)
27 december 1855
5 april 1869
11 september 1872
15 december 1873
9 januari 1877 (...)
22 februari 1877 (...)
20 december 1877
29 april 1878
14 juni 1878
21 oktober 1878
10 februari 1879 (...)
3 oktober 1879
16 april 1880
17 september 1880
2 januari 1881
30 maart 1881
8 mei 1881
6 juni 1881
27 november 1881 (...)
2 juli 1882
26 november 1882 (...)
23 mei 1883
28 oktober 1883
13 januari 1884
15 mei 1884 (...)
18 augustus 1884
22 december 1884
28 februari 1885
Kweekschool
Soms heeft Abraham het over "Kweekschool" (of afgekort "KWS"). Helaas is het niet altijd duidelijk of dit gaat om de "Kweekschool voor zeevaart" of om de "Kweekschool voor bewaarschoolhouderessen".

Klik hier voor meer informatie
5 november 1855 (...)
15 februari 1858 (...)
3 september 1860 (...)
23 december 1861 (...)
4 juli 1863
9 april 1869
31 juli 1873
19 juni 1874
14 december 1876 (...)
29 juni 1877
2 september 1877 (...)
12 november 1877 (...)
9 augustus 1878
30 september 1878 (...)
1 augustus 1879
15 september 1879 (...)
1 april 1880
15 juli 1880
3 september 1880
19 februari 1881 (...)
29 april 1881
22 augustus 1881 (...)
3 juni 1882
22 oktober 1882 (...)
27 mei 1883
2 maart 1884
20 augustus 1884
30 oktober 1884
18 januari 1885
30 maart 1885 (...)
25 april 1857
27 december 1858 (...)
10 september 1860 (...)
1 maart 1863
5 april 1864
5 oktober 1871
16 augustus 1873
21 april 1875
2 juni 1877
18 juli 1877
5 oktober 1877
3 december 1877 (...)
18 augustus 1878
17 mei 1879
16 augustus 1879
3 maart 1880 (...)
20 april 1880
25 augustus 1880
6 september 1880
19 maart 1881
4 augustus 1881 (...)
3 oktober 1881 (...)
22 augustus 1882
21 januari 1883 (...)
27 juni 1883
30 juni 1884
29 augustus 1884
14 december 1884
3 februari 1885
11 mei 1857 (...)
28 februari 1859 (...)
14 augustus 1861
22 maart 1863
1 maart 1868
28 juli 1873
23 februari 1874 (...)
1 december 1876 (...)
25 juni 1877
20 juli 1877
18 oktober 1877
25 januari 1878
25 augustus 1878
9 juli 1879
4 september 1879 (...)
27 maart 1880
18 juni 1880
2 september 1880
12 december 1880
24 april 1881 (...)
19 augustus 1881 (...)
11 december 1881
1 oktober 1882 (...)
22 april 1883 (...)
19 februari 1884
8 augustus 1884
7 september 1884
26 december 1884
1 maart 1885 (...)
Lange s
De ſ (lange s) is een alternatieve schrijfwijze die in het verleden wel voor de kleine letter s gebruikt werd. Tot begin 19e eeuw werd meestal een lange s geschreven, behalve aan het einde van een woord (of deel van een samengesteld woord, zoals in losmaken), waar men de 'korte' of 'ronde' s gebruikte.
Het gebruik van de lange s was aan het begin van de 19e eeuw vrijwel in onbruik geraakt. Abraham gebruikt hier nog steeds de 'ſ' ofwel 'lange s'; maar het was dus ook toen al een vrij ouderwetse schrijfwijze.
In deze transcriptie wordt de 'lange s' niet consequent gebruikt, daar moet nog eens een beslissing over genomen worden. Het is authentiek en zoals Abraham het schreef, maar vermindert misschien ook de leesbaarheid en vergt extra werk om voorgaande transcripties hierop te controleren en aan te passen.
Zie Wikipedia voor meer informatie.
5 mei 1842
22 mei 1842
29 juni 1842
29 september 1843
29 november 1843
28 juni 1847
5 augustus 1884
1 maart 1885 (...)
17 mei 1842
23 mei 1842
19 juli 1842
1 oktober 1843
18 juni 1847
14 november 1878
15 september 1884
18 mei 1842
31 mei 1842
24 september 1843
10 oktober 1843
22 juni 1847
20 april 1880
28 februari 1885
Langmoedig
Langmoedig = lankmoedig: toegevend, veel kunnende verdragen.
1 januari 1841 - deel c 
Lating / laten
Waarschijnlijk betreft dit aderlating: het onttrekken van bloed uit een ader. De veronderstelling daarbij is dat dit een middel is om een ziekte of kwaal te verhelpen.
Zie Wikipedia voor meer informatie.
10 juni 18412 december 1843 
Leidens Ontzet
Leidens Ontzet.
Het Beleg van Leiden vond plaats van 1573 tot 1574 en eindigde in een ontzet van de stad. Het Leids ontzet of Leidens ontzet wordt jaarlijks in Leiden gevierd ter herdenking van de belegering van deze stad tijdens de Tachtigjarige Oorlog en het ontzet op 3 oktober 1574.
Zie Wikipedia voor meer informatie.
3 oktober 1847
3 oktober 1851
3 oktober 1861
3 oktober 1877
3 oktober 1848
3 oktober 1853
3 oktober 1872
3 oktober 1880
3 oktober 1849
3 oktober 1860
4 oktober 1874
3 oktober 1884
Leidse buskruitramp
De Leidse buskruitramp (ook wel: de ramp met het kruitschip) vond plaats op 12 januari 1807 om kwart over vier 's middags, ten tijde van de Franse bezetting.
Een schip dat van Haarlem naar Delft ging had 37.000 Hollandse ponden (dat wil zeggen 17.760 kg) aan buskruit aan boord. Het ontplofte midden in Leiden in het Steenschuur in het verlengde van het Rapenburg.
Bij de ramp vielen 151 doden en ruim 2.000 gewonden. Circa 220 woningen werden compleet verwoest of werden onbewoonbaar verklaard. Zelfs in de verste wijken in Leiden waren ramen kapot of werden dakpannen van het dak afgeblazen. De knal werd in Den Haag gehoord, en volgens sommige onbetrouwbare bronnen zelfs in Friesland.
Zie Wikipedia voor meer informatie.
11 januari 1857 
Leijdsche Jagerscompagnie
Leijdsche Jagerscompagnie. Studenten van de Leidse Universiteit vormden tijdens de Tiendaagse Veldtocht tegen België een Kompagnie Vrywillige Jagers der Leydsche Hoogeschool. Deze compagnie vertrok op 13 november 1830 richting België en keerde op 23 september 1831, met één man minder, weer terug in Leiden.
Zie www.onderscheidingen.nl voor meer informatie.
14 augustus 1861 
Lening voor de Pastorij (in Noordbroek?)
Een lening voor de Pastorij (in Noordbroek?). Onduidelijk waar dit over gaat.
25 maart 1844 
Lidmaat
Iemand die lid is van een organisatie, voornamelijk een kerk.
6 oktober 1841
16 mei 1842
25 mei 1843
2 juni 1844
18 december 1844
5 april 1849
3 april 1854 (...)
1 januari 1860
17 maart 1872
3 augustus 1873
7 april 1881
5 mei 1842
4 mei 1843
4 juni 1843
21 juni 1844
18 maart 1845
13 september 1851
5 april 1857
25 maart 1860
22 december 1872
29 maart 1875
1 april 1882
6 mei 1842
11 mei 1843
9 mei 1844
11 december 1844
11 oktober 1845
7 september 1853
21 maart 1858
1 april 1867 (...)
30 maart 1873
16 maart 1879 (...)
6 april 1884
Lidmatenoefening
Is hier een goede definitie van?
13 november 1846
4 december 1846
15 december 1846
19 november 1846
8 december 1846
26 november 1846
9 december 1846
Lineamentum
Lineamentum: lijn; lineamenta: de schets, de (hoofd)lijnen.
30 maart 1842 
Liquidatie financieel
Is hier een goede definitie van? Gaat dit over een vereffening van schulden en tegoeden, m.a.w. alles "liquide" maken?
18 mei 1881 
Looike
Een looike is een bakslede, die in de winter werd gebruikt voor goederenvervoer.
26 januari 1841 
Los en vast
Een tijdschrift.
Bron: dbnl.org
30 augustus 1874 
Mascerade/Maskerade
Mascerade/Maskerade: een verkleedpartij.
Abraham schrijft het zowel met een "c" als met een "k".
11 juni 185012 juni 1855 
Masqueradefeesten
Masqueradefeesten (in Leiden). Wat is dit?
26 juni 1880 
Matigheidsgenootschap
Matigheidsgenootschap: wat is dit?
24 juli 1845 
Mennisten
Mennisten: De mennonieten of menisten zijn de oudste nog bestaande doperse kerk. (Wikipedia)
30 april 184112 juli 1841 
Metalen Kruis Feest
Op 27 augustus 1856 werd in aanwezigheid van koning Willem III midden voor het Koninklijk Paleis het "Monument ter Herinnering aan den Volksgeest van 1830-1831" onthuld. Initiatiefnemer was de in 1853 opgerichte Vereeniging Het Metalen Kruis van oud-strijders tijdens de Tiendaagse Veldtocht van augustus 1831 tegen het opstandige België, dat sinds 1814 deel uitmaakte van het Koninkrijk der Nederlanden.
Bron:http://www.amsterdam.nl.
26 augustus 1856
11 september 1881
27 augustus 1856
24 oktober 1881 (...)
4 augustus 1881 (...)
Minahofe (?)
Minahofe: het is onduidelijk wat hier precies staat. Waarschijnlijk is het een straat/plaats in Leiden. Op 25 mei 1877 wordt er over gesproken om hier een "meisjes school" op te richten.
25 mei 187731 mei 18771 juni 1877
Ministerie van predikanten
Het Ministerie van predikanten is de aanduiding van (de vergadering van) predikanten van een gemeente, die o.a. in overleg met de (centrale) kerkeraad de roosters van predikbeurten vaststelt. De predikanten en de ministeries van een ring van gemeenten vormen samen een breed-ministerie.
10 juni 1841
8 januari 1855
26 januari 1848
1 januari 1869
25 mei 1848
4 februari 1883 (...)
Mispelblom - Brandbrief
Op 6 november 1845 schrijft Abraham een brandbrief aan Mispelblom, gevolgd door gesprekken/vergaderingen. Op 16 november werd bekend dat Mispelblom de benoeming tot diaken had aangenomen.
Wat was hier aan de hand?
6 november 1845
16 november 1845
9 november 1845
23 november 1845
10 november 1845
Monomanie
Monomanie: soort van waanzin die zich in één enkele abnormale neiging openbaart.
4 oktober 1841 
Muscus
Muscus: wat is dit? Het werd door een arts gebruikt voor een stervende patiente op 20 januari 1846.
20 januari 1846 
Nabetrachting
Nabetrachting is het oude woord voor "Avondmaal".
19 juni 1842
12 maart 1843
17 december 1843
6 april 1845
24 september 1849 (...)
28 september 1850 (...)
23 september 1855
27 december 1857
23 december 1860
29 december 1861
25 september 1864
11 september 1842
18 juni 1843
9 juni 1844
21 december 1845
7 juli 1850
28 september 1851
28 juni 1857
27 juni 1858
24 maart 1861
28 december 1862
7 juli 1867
11 december 1842
17 september 1843
15 september 1844
4 juli 1847
21 juli 1850
1 juli 1855
2 oktober 1857 (...)
4 juli 1858
22 december 1861
18 september 1864
20 september 1868
Nieuwegrondwet
D.i. de grondwetsherziening van 1848, waarbij Thorbecke en koning Willem II een belangrijke rol speelden. De basis voor het huidige stelsel van parlementaire democratie werd toen gelegd. Op 3 november 1848 werd de nieuwe grondwet afgekondigd.
6 juni 1848 
Nieuwjaarsloopen
Nieuwjaarsloopen: Tot het begin van de twintigste eeuw was het druk aan de deur op Nieuwjaarsdag. 1 januari was een dag van nieuwjaarslopen: familie, vrienden, zakenrelaties, armen en jongeren gingen langs de deur om elkaar het beste te wensen en, in het geval van de laatste twee, giften in ontvangst te nemen.
Bron: nos.nl.
2 januari 184121 december 1843 
Non Possumus
Non possumus betekent: wij kunnen niet. Engelse omschrijving: "a Latin religious phrase originating from the story of the martyrs of Abitina, when emperor Diocletian prohibited Christians, under pain of death, to possess the Scriptures, to meet on Sunday to celebrate the Eucharist and to build premises for their assemblies".
Bron: en.wikipedia.org.
20 december 1877 
Noordpoolexpeditie
Noordpoolexpeditie: blijkbaar had Abraham tijd om zich ook hiermee bezig te houden.
24 juli 187719 december 1878 
Nutsverhandeling
Nutsverhandeling: wat is dit?
16 oktober 18453 november 1845 
Oesterpartijtje
Oesterpartijtje: wat is dit precies? Een etentje, met oesters als belangrijkste gang?
13 november 184627 december 18497 februari 1850
Olijkoek
Is dat zoiets als een oliebol?
3 januari 1844 
Omnibus
Omnibus (Latijn voor: voor allen), ookwel: paardenbus, is een wagen voor openbaar vervoer binnen een stad of dorp. Hij rijdt op een gewoon wegdek, dus niet op rails, en wordt voortgetrokken door een of meer paarden. Hij volgt een vaste route en rijdt op vastgestelde tijden.
Bron: nl.wikipedia.org.
2 december 1846
27 juni 1870
2 augustus 1878
16 februari 1849
15 juni 1877
7 augustus 1878
15 juni 1863
18 juni 1877
Onderscheidene
Onderscheidene: Diverse
4 juni 1841
28 december 1879
1 oktober 1844
8 oktober 1882 (...)
24 september 1846
13 oktober 1883
Ontslag Arnoud 1883
Het artikel in het Leidsch Dagblad van 14 maart 1883 waarin melding wordt gemaakt van het eervol ontslag van Arnoud.
11 maart 1883 (...) 
Oosterlingen
Een bijnaam van Abraham I over zijn zoons die in Indië woonden en werkten.
2 mei 1884 
Opschellen
Opschellen: 1) Door schellen, bellen, wekken en uit bed doen opstaan. 2) Door schellen waarschuwen, roepen.
Bron: gtb.inl.nl
Schellen: 1) Aan een schel trekken 2) Aanbellen 3) Bellen 4) Luiden
Bron: www.encyclo.nl.
21 maart 1853 (...) 
Oudejaarsavond
Oudejaarsavond
28 december 1843
31 december 1852
31 december 1867
31 december 1870
1 januari 1875
31 december 1879
1 januari 1884
30 december 1847
31 december 1859
31 december 1868
31 december 1872
1 januari 1877
24 december 1880 (...)
31 december 1847
31 december 1866
31 december 1869
31 december 1873
31 december 1877
31 december 1881
Ouderling
Ouderling: persoon die deel uitmaakt van een kerkenraad.
6 januari 18445 januari 1868 
Overgangsschool
Overgangsschool: wat is dit?
2 januari 1856 (...) 
Overschoon
Overschoon: bij uitstek schoon.
8 maart 1841 (...)20 juni 18414 juli 1877
Paschen
Pasen. Abraham schrijft het ook wel als "Paschen".
26 maart 1842
16 april 1843
7 april 1844
10 april 1846
5 april 1847
8 april 1849
1 april 1850
11 april 1852
17 april 1854
23 maart 1856
29 maart 1858 (...)
31 maart 1861
21 april 1862
1 april 1867 (...)
13 april 1868
17 april 1870
31 maart 1872
13 april 1878 (...)
28 maart 1880
12 april 1882
14 mei 1884
27 maart 1842
17 april 1843
8 april 1844
12 april 1846
19 april 1848 (...)
9 april 1849
20 april 1851
27 maart 1853
8 april 1855
24 maart 1856
5 april 1858
1 april 1861
5 april 1863
21 april 1867
28 maart 1869
18 april 1870
12 april 1873 (...)
22 april 1878
16 april 1881 (...)
13 april 1884
12 april 1885
15 april 1843
6 april 1844
23 maart 1845
4 april 1847
23 april 1848
31 maart 1850
21 april 1851
16 april 1854
9 april 1855
12 april 1857
24 april 1859
20 april 1862
28 maart 1864
12 april 1868
29 maart 1869
9 april 1871
28 maart 1875
13 april 1879
18 april 1881
13 mei 1884
Patrimonium
Patrimonium: vaderlijk erfdeel.
11 mei 1841 
Phonograaf
De fonograaf (Engels: Phonograph) is de voorloper van de grammofoon. De fonograaf werd gepatenteerd door Thomas Alva Edison op 19 februari 1878 en voorzag in de eerste mogelijkheid om geluid op te nemen en weer af te spelen.
Bron: nl.wikipedia.org
14 november 1878 
Physica
Physica: Wetenschappelijke en vriendschappelijke vereniging.

Klik hier voor meer informatie
21 oktober 1844
25 november 1844
23 december 1844
20 januari 1845
10 februari 1845
3 maart 1845
27 oktober 1845
13 november 1845
1 december 1845
8 december 1845
29 december 1845
9 februari 1846
2 maart 1846
19 oktober 1846
23 november 1846
21 december 1846
10 januari 1847
1 februari 1847
22 februari 1847
17 juni 1867 (...)
7 november 1844
2 december 1844
30 december 1844
27 januari 1845
17 februari 1845
10 maart 1845
3 november 1845
17 november 1845
4 december 1845
15 december 1845
5 januari 1846
16 februari 1846
9 maart 1846
26 oktober 1846
7 december 1846
28 december 1846
18 januari 1847
8 februari 1847
1 maart 1847
11 november 1844
9 december 1844
13 januari 1845
3 februari 1845
24 februari 1845
20 oktober 1845
10 november 1845
24 november 1845
5 december 1845
22 december 1845
2 februari 1846
23 februari 1846
16 maart 1846
9 november 1846
14 december 1846
4 januari 1847
25 januari 1847
15 februari 1847
8 maart 1847
Pinksteren
Pinksteren
28 mei 1841
4 juni 1843
10 mei 1845
1 juni 1846
24 mei 1847
20 mei 1850
30 mei 1852
26 mei 1855
23 mei 1858
13 juni 1859
20 mei 1861
25 mei 1863
31 mei 1868
17 mei 1869
28 mei 1871
20 mei 1872
9 mei 1875
17 mei 1880
1 juni 1884
13 mei 1842
25 mei 1844
11 mei 1845
17 mei 1847 (...)
11 juni 1848
8 juni 1851
15 mei 1853
27 mei 1855
24 mei 1858
27 mei 1860
19 mei 1862 (...)
9 juni 1867
1 juni 1868
5 juni 1870
29 mei 1871
2 juni 1873
16 mei 1875
5 juni 1881
15 mei 1842
26 mei 1844
31 mei 1846
23 mei 1847
26 mei 1849
9 juni 1851
4 juni 1854
11 mei 1856
12 juni 1859
19 mei 1861
24 mei 1863
10 juni 1867
16 mei 1869
6 juni 1870
19 mei 1872
25 mei 1874
9 juni 1878
6 juni 1881
Plaatsbekleding
het bekleden van een plaats of van eens anders plaats. Het woord wordt in het bijzonder toegepast op de werkzaamheid van Jezus Christus als mèt en vóór de zondaren lijdend. Voor de zondaren lijdend: in plaats van èn ten behoeve van hen.
Bron: www.christipedia.nl
7 november 1843 
Portrait
Portrait: Portret
28 juni 1848
5 mei 1851 (...)
21 mei 1849
2 juni 1851
28 mei 1849
1 september 1877
Postkar
Postkar
15 april 1850 
Predicatie
Predicatie: wat is dit?
2 september 18507 september 1850 
Predikantenvereniging
Predikanten vereniging
6 juni 1848 
Prinses amalia schip
S.S. Prinses Amalia
11 maart 1883 (...) 
Prononceerde
Prononceerde: stellig uitspreken voor.
17 mei 1841 
Protestante genootschapsvergadering
Protestante genootschapsvergadering. Wat is dit?
22 juni 1859 
Protestante maatschappij
Protestante maatschappij. Wat is dit?
30 mei 1869 
Protestante Vereniging / Unie
In November/December 1868 probeerde Abraham een Protestante Vereniging / Unie op te richten. Wat is dit?
8 november 186816 december 1868 
Putbedevaart
Putbedevaart. Wat is dit?
5 juli 1880 
Quales tales
Quales tales: zodanigen als.
10 april 1841 
RC Armen
RC Armen: Rooms Catholieke Armen
17 augustus 1845
16 oktober 1845
3 november 1845
21 november 1845
11 oktober 1845
18 oktober 1845
8 november 1845
13 oktober 1845
1 november 1845
13 november 1845
Reddingshuis
Reddingshuis: wat is dit?
15 februari 1858 (...) 
Regt
Regt=Regiment
2 mei 1870 
Ringvergadering
Ring-vergadering: vergadering van predikanten in een ring; d.i. in de Ned.Herv.Kerk een onderdeel van een classis bestaande uit de vereniging van de predikantsplaatsen van een aantal bijeengelegen gemeenten of van één grote gemeente.
9 september 1841
1 oktober 1841
6 september 1843
11 september 1845
11 juli 1849
6 november 1850
1 juni 1853
12 juni 1878
17 september 1841
19 april 1843
17 april 1844
23 september 1845
24 oktober 1849
30 april 1851
5 november 1855 (...)
22 september 1841
14 juni 1843
25 september 1844
9 oktober 1848
18 april 1850
19 april 1853
11 augustus 1856
Roef
De roef is een overdekte plaats in een trekschuit.
4 september 1841 
Rustici
Rustici = mv. Van rusticus = boer.
4 oktober 1841 
Rusticorum gens optima flens
Rustica gens est optima flens, sed pessima ridens: ungentem pungit, pungentem rusticus ungit:
Nur wer das Bauernvolk tut drücken, Der kann ihm biegen seinen Rücken; Wenn's aber wohl geht diesem Hauf, So baümt er sich gewaltig auf.
(in: Ernst Lautenbach, Latein-Deutsch: Zitaten-Lexikon, Quellennachweise).
4 oktober 1841 
S en b commissie
"S en B Commissie": wat is dit?
14 december 1876 (...) 
Schier
Schier: nagenoeg, onbesuisd.
2 januari 1841 
Schouwburg brand te Wenen
De brand in het "Ringtheater" te Wenen, vermoedelijk als gevolg van een gasontploffing, was een van de grootste vuurrampen uit die tijd. Honderden mensen (officieel 384 maar vermoedelijk meer) verloren daarbij het leven.
Bron: de.wikipedia.org
18 december 1881 
Schretlen fabriek
D.A. Schretlen & Co was een metaalbedrijf, machinefabriek en aannemer in de Nederlandse stad Leiden. Johannes (1855-1889, zoon van Abraham I) heeft er gewerkt.
Bron: nl.wikipedia.org
9 maart 1873 
Schuit
Schuit: In de tijd van Abraham nam men regelmatig een boot/schuit, bijv. als hij naar Veendam ging.
Zo was er een "Winschoter schuit", "Veendammer schuit" enz.
16 maart 1841
8 april 1841
11 mei 1841
26 mei 1841
12 juni 1841
28 juni 1841
5 juli 1841
28 juli 1841
13 augustus 1841
27 augustus 1841
6 september 1841
15 september 1841
30 september 1841
17 november 1841
14 december 1841
17 maart 1842
22 maart 1842
27 april 1842
9 mei 1842
3 juni 1842 (...)
21 juli 1842
16 augustus 1842
8 september 1842
28 september 1842
24 oktober 1842
23 november 1842
27 december 1842
21 februari 1843
1 maart 1843
15 maart 1843
3 april 1843
27 april 1843
20 mei 1843
7 juli 1843
1 augustus 1843
28 augustus 1843
18 september 1843
7 november 1843
13 december 1843
14 februari 1844
7 mei 1844
16 juli 1844
20 september 1844
4 juni 1845
26 juni 1845
20 mei 1846
27 juli 1847
29 mei 1848
21 juni 1848
17 april 1849
23 augustus 1850
16 september 1850
28 oktober 1854
24 juni 1861
1 mei 1862
3 september 1866 (...)
13 juni 1870
24 augustus 1873
11 juni 1877
13 april 1878 (...)
10 augustus 1879
23 maart 1880
27 juli 1880
25 oktober 1880
1 juni 1882
1 augustus 1882
17 augustus 1882
24 augustus 1883
28 augustus 1884
18 maart 1841
14 april 1841
12 mei 1841
9 juni 1841
25 juni 1841
29 juni 1841
15 juli 1841
3 augustus 1841
17 augustus 1841
2 september 1841
7 september 1841
27 september 1841
25 oktober 1841
23 november 1841
15 december 1841
18 maart 1842
30 maart 1842
28 april 1842
12 mei 1842
2 juli 1842
26 juli 1842
29 augustus 1842
12 september 1842
30 september 1842
26 oktober 1842
29 november 1842
28 december 1842
22 februari 1843
6 maart 1843
21 maart 1843
22 april 1843
2 mei 1843
31 mei 1843
12 juli 1843
18 augustus 1843
2 september 1843
25 september 1843
8 november 1843
21 december 1843
27 maart 1844
15 mei 1844
20 augustus 1844
21 september 1844
23 juni 1845
5 juli 1845
4 juni 1846
13 oktober 1847
31 mei 1848
21 februari 1849
20 april 1849
27 augustus 1850
5 april 1853
9 juni 1857
27 juni 1861
3 februari 1864
18 augustus 1867
7 oktober 1872
7 september 1873
14 juni 1877
22 september 1878
16 augustus 1879
19 juni 1880
7 augustus 1880
3 augustus 1881
10 juli 1882
6 augustus 1882
19 augustus 1882
21 augustus 1884
31 maart 1841
15 april 1841
17 mei 1841
11 juni 1841
26 juni 1841
30 juni 1841
20 juli 1841
5 augustus 1841
23 augustus 1841
4 september 1841
13 september 1841
28 september 1841
16 november 1841
25 november 1841
11 maart 1842
19 maart 1842
1 april 1842
30 april 1842
1 juni 1842
14 juli 1842
1 augustus 1842
6 september 1842
14 september 1842
1 oktober 1842
22 november 1842
30 november 1842
24 januari 1843
28 februari 1843
7 maart 1843
22 maart 1843
25 april 1843
3 mei 1843
7 juni 1843
15 juli 1843
22 augustus 1843
4 september 1843
27 september 1843
12 december 1843
9 januari 1844
24 april 1844
9 juli 1844
14 september 1844
30 september 1844
25 juni 1845
18 mei 1846
3 juni 1847
15 mei 1848
6 juni 1848
28 februari 1849
6 juni 1849
5 september 1850
9 april 1853
28 juni 1859
15 augustus 1861
5 april 1864
16 juli 1869
24 oktober 1872
6 juni 1877
16 juli 1877
21 juli 1879
21 augustus 1879
26 juli 1880
18 augustus 1880
11 september 1881
29 juli 1882
13 augustus 1882
23 augustus 1883
27 augustus 1884
Scrupels
scrupels = scrupules: gewetensbezwaren.
10 januari 1841 
Separatimus
Bedoelt hij hier de afscheidingsbeweging van België?
2 maart 1841 
Sinterklaas
Sint Nicolaas
6 december 1842
6 december 1846
5 december 1855
30 november 1877 (...)
5 december 1879
5 december 1883
6 december 1844
5 december 1847
5 december 1872
30 november 1878 (...)
5 december 1881 (...)
16 november 1884
6 december 1845
5 december 1852
5 december 1876 (...)
30 november 1879
25 november 1883
30 november 1884
Slag bij waterloo
De Slag bij Waterloo was een veldslag bij Waterloo, een plaatsje destijds gelegen in de Zuidelijke Nederlanden, tegenwoordig in België. Napoleon Bonaparte werd hier op 18 juni 1815 definitief verslagen door een coalitie van enerzijds Britse, Nederlands/Belgische en Hannoverse troepen onder opperbevel van de hertog van Wellington en anderzijds een Pruisisch leger onder commando van maarschalk Gebhard Leberecht von Blücher.
Bron: nl.wikipedia.org
16 juni 184418 juni 1882 (...) 
Sommelsdijk (een schip?)
Sommelsdijk was waarschijnlijk een schip waarom zoon Markus van Abraham I diende. Is (nog) niet helemaal duidelijk, moet nog eens uitgezocht worden.
9 augustus 1884
16 november 1884
30 oktober 18842 november 1884
Sonderen
Sonderen: uithoren, onderzoeken, peilen.
23 oktober 1842 
Spaanse vlieg
Het is onduidelijk waar Abraham een "Spaanse vlieg" voor gebruikt.
De Spaanse vlieg is met name bekend als "lustopwekkend" middel, maar volgens Wikipedia werd het in de oudheid ook gebruikt als "urineafdrijver" Beiden lijken hier niet echt van toepassing.
Bron: nl.wikipedia.org
19 februari 1844 
Spiritisme
Het spiritisme is een geloof dat stelt dat de mens na zijn dood als geest voortbestaat, en dan in staat is om met andere, nog levende mensen te communiceren. Deze communicatie gaat meestal via de tussenkomst van een medium. Spiritisme gaat ervan uit dat de dood geen wezenlijke verandering in de geest van de mens teweegbrengt. Door de dood scheiden lichaam en geest zich weliswaar, maar terwijl het lichaam achterblijft, leeft de geest verder.
Een aanhanger van het spiritisme wordt spiritist genoemd.
Bron: nl.wikipedia.org
14 januari 1872
8 november 1874
1 juni 1879
30 september 1883
18 januari 1874
13 december 1874
17 juli 1882
23 augustus 1884
13 september 1874
13 juni 1878
15 oktober 1882 (...)
St. Anthony Gasthuis te Leeuwarden
Het St. Anthony Gasthuis te Leeuwarden had een overeenkomst met de Kweekschool voor Bewaarschoolhouderessen te Leiden, zie 11 maart 1883.
18 februari 1883 (...)25 februari 1883 (...)11 maart 1883 (...)
Staalbad
Wat is dit?
19 augustus 1884 
Stadsbrand 1868 te 's-Heerenberg
In de middag van 25 juli 1868 werd het centrum van 's-Heerenberg door een grote brand getroffen.
Om de slachtoffers van de brand te helpen en de schade te herstellen, sloegen de wereldlijke en geestelijke leiders van 's-Heerenberg de handen ineen. Zij plaatsten in meerdere dagbladen een advertentie waarin om geldelijke bijdragen werd gevraagd. De pastoor en de dominee toonden hierbij een vroege vorm van oecumenische samenwerking.
Bron: www.berghapedia.nl


Klik hier voor meer informatie
25 juli 186826 juli 186828 juli 1868
Stommelen
De oudere betekenissen van "stommelen" hebben als kern "stotende, roerende bewegingen maken". In sommige streektalen is dit nog steeds zo, maar in de standaardtaal heeft een verschuiving plaatsgehad naar het gerucht dat deze bewegingen maken.
Bron: www.etymologiebank.nl
16 juni 1870 
Stoomboot
Stoomboot/schip
18 oktober 1844
28 april 1847
30 juni 1848
21 april 1853
21 augustus 1856
14 juni 1861
25 juni 1861
16 mei 1845
21 september 1847
1 juli 1848
31 maart 1856
10 september 1857
21 juni 1861
19 juni 1863
31 maart 1847
12 oktober 1847
20 september 1850
21 juli 1856
14 april 1860
24 juni 1861
17 augustus 1864
Stufkensverhandeling
D.i. Jan Hendrik Stuffken (1801-1881); hoogleraar filosofie te Leiden sedert 1846. Voor een leerstoel in de theologie kwam hij, wegens zijn van de destijds geldende meningen te zeer afwijkende denkwijze, niet in aanmerking. Deze bleek vooral uit zijn door Teylers Genootschap in 1840 bekroonde verhandeling over 'De Kerkelijke overlevering'. Hij was tegen het verbod van de benoeming van geestelijken tot leden der Staten-Generaal.
5 april 1842
5 juli 1842
13 augustus 1842
7 april 1842
11 juli 1842
15 augustus 1842
18 mei 1842
12 juli 1842
17 augustus 1842
Taedium vitae
Taedium vitae: afkeer van het leven.
16 januari 1841 
Taliter qualiter
Taliter qualiter (La.): zo wat, zo goed als het kan, tamelijk.
21 juli 184120 januari 1844 
Te stade komen
Te stade komen: van pas komen
6 oktober 1841
20 juli 1881
3 februari 184829 juni 1863
Theologisch gezelschap
Theologisch gezelschap
11 mei 1842
3 oktober 1843
22 december 1847
16 februari 1848
12 april 1848
25 mei 1853
21 november 1855
16 januari 1861
13 mei 1878 (...)
23 augustus 1842
24 november 1847
5 januari 1848
15 maart 1848
10 mei 1848
15 november 1854
19 augustus 1856
16 januari 1867
29 november 1842
8 december 1847
19 januari 1848
29 maart 1848
6 juni 1848
22 oktober 1855 (...)
11 april 1858
8 januari 1868
Theologiseren
Theologiseren: is hier een goede definitie van?
22 augustus 1847 
Tijdschrift "De Wekker"
De Wekker is een Nederlands religieus tijdschrift. Het is een wekelijks verschijnend opinieblad dat uitgegeven wordt door de Christelijke Gereformeerde Kerken.
Bron: nl.wikipedia.org.
3 juni 1883 - deel b10 juni 1883 
Traktement
Traktement: 1) Arbeidsloon 2) Bezoldiging 3) Wedde.
18 april 1842biogr. aantek. jeugd 
Tram
Later in zijn leven was ook de tram een vervoermiddel voor Abraham.
17 juni 1880
24 juli 1880
14 augustus 1880
19 augustus 1882
11 juni 1883 (...)
3 juli 1883
5 augustus 1883
26 juli 1884
13 augustus 1884
18 juni 1880
27 juli 1880
18 augustus 1880
20 mei 1883
16 juni 1883
9 juli 1883
13 augustus 1883
28 juli 1884
27 juni 1880
2 augustus 1880
4 september 1881
3 juni 1883 - deel b
30 juni 1883
31 juli 1883
20 augustus 1883
29 juli 1884
Trein
Trein: Het is grappig om te zien wanneer Abraham begint per trein te reizen: een nieuwe uitvinding in zijn tijd! Abraham noemt het ook wel "Spoortrein".
In 1765 werd in Engeland de stoommachine uitgevonden om te gebruiken in fabrieken. In 1804 zette een Engelse uitvinder voor het eerst wielen onder de stoommachine. Dat was eigenlijk de eerste trein. In 1830 werd de eerste spoorlijn van de wereld geopend. Dat was ook in Engeland. Daarover reed de Rocket met een snelheid van 50 km. per uur.
Bron: spreekbeurten.nl
28 juli 1845
22 juni 1846
30 november 1846
28 juni 1847
16 augustus 1847
27 augustus 1847
21 september 1847
15 november 1847
25 april 1848
7 juli 1848
18 augustus 1848
21 oktober 1848
29 januari 1849
26 maart 1849
24 april 1849
11 juni 1849
9 augustus 1849
24 december 1849
28 maart 1850
23 april 1850
7 juni 1850
15 juni 1850
16 juli 1850
22 juli 1850
23 november 1850
23 juli 1851
5 juli 1852
22 mei 1853
7 juni 1854
29 juli 1854
9 april 1855
11 juli 1855
27 november 1855
21 juli 1856
19 juli 1858
26 juli 1859
15 juni 1861
21 juni 1861
31 augustus 1861
13 juni 1863
26 juni 1863
1 juli 1863
4 februari 1864
13 september 1866
20 juli 1868
13 juni 1873
28 mei 1874 (...)
23 januari 1875
17 juni 1877
28 juni 1877
13 juli 1877
1 augustus 1877
12 augustus 1877
8 juli 1878
8 augustus 1878
3 september 1879
20 juni 1880
28 juni 1880
27 juli 1880
12 augustus 1880
1 september 1880
29 november 1880
28 juli 1881
4 februari 1882
2 juni 1882
7 juli 1882
18 augustus 1882
11 juni 1883 (...)
19 juni 1883
13 juli 1883
21 september 1883
27 juni 1884
31 juli 1884
13 augustus 1884
14 september 1884
30 juli 1845
30 juli 1846
2 december 1846
16 juli 1847
19 augustus 1847
3 september 1847
11 oktober 1847
20 november 1847
2 mei 1848
12 juli 1848
4 september 1848
23 oktober 1848
16 februari 1849
4 april 1849
13 mei 1849 (...)
12 juni 1849
13 augustus 1849
26 december 1849
8 april 1850
11 mei 1850
11 juni 1850
5 juli 1850
19 juli 1850
6 september 1850
15 juli 1851
29 augustus 1851
19 juli 1852
29 december 1853
14 juni 1854
7 augustus 1854
7 mei 1855
20 juli 1855
20 april 1856
28 augustus 1856
22 februari 1859
20 april 1860
18 juni 1861
25 juni 1861
1 mei 1862
20 juni 1863
27 juni 1863
2 juli 1863
18 augustus 1864
15 augustus 1867
17 juli 1869
1 augustus 1873
6 juni 1874
1 november 1875 (...)
18 juni 1877
2 juli 1877
14 juli 1877
2 augustus 1877
14 augustus 1877
5 augustus 1878
8 juli 1879
12 november 1879
21 juni 1880
2 juli 1880
30 juli 1880
18 augustus 1880
13 september 1880
30 juni 1881
29 juli 1881
6 mei 1882
25 juni 1882
13 juli 1882
4 februari 1883 (...)
14 juni 1883
29 juni 1883
17 augustus 1883
11 juni 1884
21 juli 1884
4 augustus 1884
21 augustus 1884
31 juli 1845
24 augustus 1846
3 december 1846
26 juli 1847
23 augustus 1847
13 september 1847
13 november 1847
1 januari 1848
9 mei 1848
17 augustus 1848
4 oktober 1848
11 december 1848
2 maart 1849
16 april 1849
6 juni 1849
16 juli 1849
20 augustus 1849
28 december 1849
22 april 1850
6 juni 1850
12 juni 1850
15 juli 1850
20 juli 1850
16 november 1850
17 juli 1851
17 november 1851
21 april 1853
30 december 1853
11 juli 1854
19 augustus 1854
7 juni 1855
4 november 1855
24 mei 1856
7 oktober 1857
4 juli 1859
12 juni 1861
20 juni 1861
27 juni 1861
11 juni 1863
22 juni 1863
30 juni 1863
4 januari 1864
5 september 1864
18 augustus 1867
25 april 1870
7 september 1873
14 januari 1875
1 juni 1877
27 juni 1877
3 juli 1877
30 juli 1877
8 augustus 1877
6 juni 1878
6 augustus 1878
21 juli 1879
17 juni 1880
23 juni 1880
16 juli 1880
4 augustus 1880
19 augustus 1880
22 november 1880
19 juli 1881
18 augustus 1881
1 juni 1882
5 juli 1882
18 juli 1882
14 april 1883 (...)
18 juni 1883
2 juli 1883
23 augustus 1883
15 juni 1884
22 juli 1884
7 augustus 1884
28 augustus 1884
Treurmare
Treurmare: 1) Bedroevende tijding 2) Droevig bericht.
23 september 1846
5 oktober 1871
2 november 185431 augustus 1857
Tusschenschool/Tussenschool
Tusschenschool/Tussenschool: wat is dit?
25 augustus 1856 
Twelk
twelk = hetwelk
1 mei 1842
21 juli 1845
28 april 1847
10 april 1851
6 februari 1845
30 juli 1845
9 november 1849
25 januari 1852
17 juli 1845
15 januari 1846
24 mei 1850
Uitreiking van Ereteken
Artikel over de uitreiking van het "Eereteken van Broeder in de Orde van den Nederlanschen Leeuw" aan Opperschipper Johannes de Smit van den Kweekschool voor Zeevaart.
Is dit het door Abraham I geschreven artikel?
18 augustus 1884 
Unitas
Unitas: wat is dit precies?
22 mei 1856
11 juni 1868
31 mei 1877
23 juni 1859
29 mei 1872 (...)
19 juni 1862 (...)
17 mei 1875 (...)
V a P
V a P: wat is dit?
biogr. aantek. jeugd 
Van Rossum
Op 3 juli 1878 schrijft Abraham over "Comparitie met de Chef en 't personeel van Rossum". Wat wordt hiermee bedoeld?
3 juli 1878 
Verdrinking op Cronesteijn
Op 29 Juni 1878 verdronk Johanna Cecilia Hartevelt te Cronestein. Details zijn niet bekend, en gebaseerd op bijgaande advertentie uit de Leydse Courant van 2 Juli 1878.
24 juni 1878 (...) 
Verdrinking van twee jongens op 22 Januari 1842
Op 22 Januari 1842 verdronken Jan Heines Koning (10 jaar) en Hindrik Jans Blaauw (12 jaar) in de Noordbroekster (trek)vaart, waarvan het ijs nog niet sterk en getrouwbaar genoeg was.

Klik hier voor meer informatie
22 januari 1842 
Vergadering der unie
"Vergadering der Unie". Wat is dit?
15 april 185716 april 1857 
Vergadering van de afschaffing
"Vergadering van de Afschaffing". Wat is dit?
21 februari 1848
1 oktober 1851
4 januari 1855
2 september 1868
9 oktober 1848
15 december 1851
30 april 1855 (...)
6 juni 1850
5 juli 1854
13 november 1866
Vergadering van de vereeniging
"Vergadering van de Vereeniging". Wat is dit?
13 juli 1848
19 september 1848
18 juni 1849 (...)
3 augustus 1848
7 december 1848
21 november 1854
7 september 1848
13 juni 1849
Vergadering van welstand
"Vergadering van Welstand". Wat is dit?
6 juni 184929 mei 185019 juni 1862 (...)
Verhuizing binnen Zutphen Juni/Juli 1845.
Rond Juni/Juli 1845 was er sprake van een verhuizing van Abraham binnen Zutphen. Rond 30 oktober van dat jaar is hij daadwerkelijk verhuisd.
Abraham noemt geen adres, maar dat zou dus Hospitaalstraat nr 382 moeten zijn (Jansen 1988-2, blz 31).
17 juni 1845
29 oktober 1845
9 december 1845
17 juli 1845
30 oktober 1845
2 augustus 1845
1 november 1845
Verkiezing
Verkiezing
5 december 18498 mei 1853 (...)17 mei 1853
Verknollen
Verknollen: verbastering van 'voorknollen': iemand iets voor waar vertellen, wat nu niet precies zo is (WNT).
1 januari 1841 - deel a 
Vigilante
Vigilante: een gesloten huurrijtuig voor vier personen voor vervoer in grote steden.
Abraham schrijft het ook wel als "vigilance".


Klik hier voor meer informatie
26 juni 1845
30 november 1846
4 mei 1847
17 april 1849
3 april 1853
4 juli 1859
18 augustus 1864
17 juni 1877
22 juli 1878
19 juni 1880
3 augustus 1881
15 augustus 1883
22 maart 1885 (...)
2 februari 1846
23 december 1846
27 augustus 1847
27 december 1849
3 juli 1853
14 juni 1863
3 augustus 1870
16 juli 1877
5 augustus 1879
23 juli 1880 - deel a
21 september 1881
19 juni 1884
8 november 1846
18 april 1847
23 augustus 1848
9 januari 1853
31 december 1853
5 april 1864
5 maart 1873
12 augustus 1877
28 augustus 1879
22 november 1880
2 juni 1882
28 juli 1884
Voorstel
Voorstel: er zijn verschillende duidingen; hier bedoelt Abraham ongetwijfeld: voorstelling, voordracht. Ook: in de protestantse kerk: 1) eerste preek of proefpreek; 2) een leerrede, door de kandidaat in de godgeleerdheid gehouden onder voorzitting van een hoogleraar in de godgeleerdheid; 3) eerste preek van een jong predikant, gehouden voor professoren, familie en genodigden (bron: INL schatkamer van de Nederlandse Taal, www.inl.nl).
19 mei 184617 oktober 1847 
Vraagboekje
Vraagboekje: Is hier een goede definitie van?
11 oktober 1841
27 juni 1853
4 juli 1853 (...)
27 november 1854 (...)
10 januari 1853 (...)
1 juli 1853
18 mei 1854
3 januari 1855
20 juni 1853
2 juli 1853
7 november 1854 (...)
17 november 1856 (...)
Vriesche Predikantenvereeniging
Vriesche Predikantenvereeniging: wat is dit?
25 mei 1848 
W in L
W in L: Waarheid in Liefde, een tijdschriftuitgave van het in 1831 opgerichte Groninger Godgeleerdheid gezelschap, later de spreekbuis van de Groninger Richting.
Abraham schrijft het ook als "W en L".


Klik hier voor meer informatie
5 januari 1841
28 januari 1841
14 mei 1841 (...)
17 augustus 1841
7 oktober 1841
22 januari 1842
25 oktober 1842
25 april 1843
17 september 1844
19 mei 1846
15 mei 1855
6 januari 1841
13 februari 1841
15 juni 1841
9 september 1841
21 oktober 1841
31 mei 1842
20 december 1842
23 mei 1843
8 augustus 1845
9 juni 1846
27 augustus 1861
26 januari 1841
6 maart 1841
5 juli 1841
6 oktober 1841
19 januari 1842
2 juli 1842
3 januari 1843
23 april 1844
24 januari 1846
12 april 1853
Weduwenfonds
Weduwenfonds: Is hier een goede definitie van?
3 november 1847 
Wereldtentoonstelling van 1883 te Amsterdam
De Wereldtentoonstelling van 1883 vond plaats van 1 mei tot 1 oktober 1883 in Amsterdam. Deze wereldtentoonstelling, officieel de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling of Exposition Universelle Coloniale et d’Exportation Générale geheten, was de eerste internationale koloniale tentoonstelling, gehouden om de koloniale handel en rijkdommen te presenteren.
Bron: nl.wikipedia.org.
18 juni 188325 juni 1883 
Werkbedeeling
Werkbedeeling: Is hier een goede definitie van?
2 januari 1843
11 augustus 1845
3 januari 1843
18 augustus 1845
4 januari 1843
27 augustus 1846
Werkhuis
Werkhuis: Wat/waar was dit precies?
11 januari 1841
8 februari 1841
5 april 1841
13 juli 1841
14 oktober 1841
15 november 1841
20 december 1841
4 januari 1842
17 februari 1842
4 april 1842
20 juni 1842
5 september 1842
7 november 1842
19 december 1842
30 januari 1843
27 februari 1843
10 april 1843
11 september 1843
4 december 1843
2 januari 1844
5 februari 1844
18 maart 1844
3 juni 1844
22 januari 1841
22 februari 1841
7 juni 1841
2 augustus 1841
20 oktober 1841
29 november 1841
27 december 1841
17 januari 1842
28 februari 1842
18 april 1842
4 juli 1842
3 oktober 1842
20 november 1842
2 januari 1843
13 februari 1843
13 maart 1843
8 mei 1843
9 oktober 1843
9 december 1843
8 januari 1844
19 februari 1844
1 april 1844
5 augustus 1844
25 januari 1841
22 maart 1841
5 juli 1841
4 oktober 1841
1 november 1841
13 december 1841
3 januari 1842
14 februari 1842
14 maart 1842
24 mei 1842
8 augustus 1842
17 oktober 1842
21 november 1842
3 januari 1843
22 februari 1843
27 maart 1843
12 juni 1843
20 november 1843
18 december 1843
22 januari 1844
4 maart 1844
6 mei 1844
9 september 1844
Winterbedeeling
Winterbedeeling: Is hier een goede definitie van?
6 augustus 1845
1 september 1845
15 augustus 184527 augustus 1845
Zangstond/Zangstonde
Op 18 April 1870 vond een "Zangstonde" plaats in de Pieterskerk. Het programma is bewaard gebleven.
18 april 1870 
Zangstond/Zangstonde
Zangstond/Zangstonde: een soort zangfeest?
17 december 1846
26 december 1850
26 december 1856
5 april 1858
22 december 1846
24 maart 1856
13 april 1857
26 december 1863
26 december 1846
12 mei 1856
1 juni 1857
14 mei 1882 (...)
ZE of ZEw (?)
Abraham gebruikt deze aanduiding twee keer, maar het is in deze context onduidelijk wat hij met deze aanduiding bedoelt. Wellicht "Zijn(e) Eerwaarde" of "Zijn(e) Edele"?.
24 april 18425 november 1843 
Zedenverbetering
Abraham I gaat (als erelid) naar een "vergaderin van ZedenVerbetering". Wat is dit?
11 mei 1884 
Zendeling
Zendeling is binnen het Nederlandstalige protestantisme de benaming voor een persoon die zijn religie beroepsmatig verkondigt aan aanhangers van een andere levensovertuiging. Binnen het protestantisme gaat het vooral om protestantse christenen die het christelijk geloof verkondigen aan niet-christenen in de niet-westerse wereld. Een christelijke zendeling wordt uitgezonden door een zendingsorganisatie, een kerkgenootschap, een onafhankelijke christelijke gemeenschap of door een vriendenkring.
Bron: nl.wikipedia.org
5 oktober 1841
18 mei 1842
1 december 1843
22 mei 1844
20 december 1847
28 mei 1849
16 juli 1851
24 mei 1853
4 mei 1856
12 januari 1881
25 oktober 1884
17 november 1841
5 september 1842
7 december 1843
4 november 1844
19 juli 1848
3 december 1849
7 oktober 1851
6 juni 1855
13 mei 1856
31 mei 1883
biogr. aantek. jeugd
21 november 1841
7 november 1842
18 mei 1844
4 januari 1847
17 oktober 1848
15 juli 1850
23 mei 1853
19 juli 1855
21 juli 1859
1 juni 1884
Zendelingenboek
Zendelingenboek: wat is dit precies?
18 maart 1851 
Zendelingsbiduur
Zendelingsbiduur: wat is dit precies?
15 maart 1843
4 november 1844
3 februari 1845
1 september 1845
1 december 1845
3 augustus 1846
7 februari 1848
1 mei 1848
6 november 1848
5 maart 1849
5 november 1849
1 mei 1854
15 februari 1844
2 december 1844
7 april 1845
6 oktober 1845
6 april 1846
7 september 1846
6 maart 1848
7 augustus 1848
4 december 1848
2 april 1849
1 september 1851
7 oktober 1844
6 januari 1845
7 juli 1845
3 november 1845
6 juli 1846
3 januari 1848
3 april 1848
2 oktober 1848
8 januari 1849
3 september 1849
3 januari 1853
Zendingsrede
Zendingsrede: wat is dit?
6 juli 1859
26 juli 1859
11 juli 1859 (...)18 juli 1859
Ziekte - Attacque
Attaque: tijdelijke onderbreking van de bloedtoevaar aan (een deel van) de hersenen.
Abraham schrijft het als "Attacque".
7 april 1869 
Ziekte - Benauwdheid
Benauwdheid
20 januari 184623 november 185114 september 1881
Ziekte - Beroerte
Beroerte
6 augustus 1846
29 april 1881
24 januari 1864
3 mei 1883 (...)
29 januari 1880
27 mei 1883
Ziekte - Bewusteloos
Bewusteloos
14 januari 1868 (...)18 december 1880 
Ziekte - Bloedbraking
Bloedbraking
9 december 1852 
Ziekte - Bloeding
Bloeding
11 februari 1855 
Ziekte - Bronchipleuris
Bronchipleuris - Wat is dit?
20 juli 1842 
Ziekte - bronchitis
Bronchitis
30 maart 1885 (...) 
Ziekte - Cholera
Cholera: een infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Vibrio cholerae. Het belangrijkste kenmerk van de ziekte is ernstige diarree en uitdroging.
Zie wikipedia voor meer informatie.
11 juni 1849
15 juli 1849
31 juli 1849
27 augustus 1855 (...)
7 november 1859 (...)
1 juli 1849
20 juli 1849
2 oktober 1854 (...)
7 oktober 1855
3 juni 1866
13 juli 1849
22 juli 1849
9 oktober 1854 (...)
22 oktober 1855 (...)
Ziekte - Engelse ziekte
Rachitis of Engelse ziekte: een botaandoening die ontstaat door een tekort aan vitamine D en calcium. De ziekte komt speciaal voor bij kinderen in de prille jeugd.
Zie wikipedia voor meer informatie.
biogr. aantek. jeugd 
Ziekte - Epileptische toeval
Epileptische toeval - Epilepsie of vallende ziekte is een ziekte waarbij bepaalde herhaaldelijke insulten plaatsvinden ten gevolge van chronische afwijkingen in de hersenstructuur, welke leiden tot abnormale en/of gesynchroniseerde activiteit van neuronen. Epilepsie wordt vaak verward met insulten; echter heeft niet iedereen wie een insult krijgt ook daadwerkelijk epilepsie; het omgekeerde is wel daadwerkelijk het geval.
Zie wikipedia voor meer informatie.
18 december 1880 
Ziekte - Groninger Ziekte
Ziekte - Groninger Ziekte: wat is dit?
biogr. aantek. jeugd 
Ziekte - Hoofdpijn
Hoofdpijn
28 februari 1841
14 september 1841
30 mei 1843
14 juli 1845
22 november 1845
1 juni 1846
26 september 1846
10 september 1847
17 augustus 1858
14 januari 1868 (...)
29 maart 1841
9 juli 1842
8 februari 1844
2 oktober 1845
23 april 1846
2 juni 1846
14 november 1846
3 april 1850 (...)
22 februari 1859
31 juli 1877
27 mei 1841
11 mei 1843
28 februari 1844
14 oktober 1845
12 mei 1846
4 september 1846
5 september 1847
9 april 1850
7 maart 1859 (...)
1 juli 1880
Ziekte - Jicht
Jicht: een pijnlijke reumatische ontsteking als gevolg van gekristalliseerd urinezuur in een gewricht.
Zie wikipedia voor meer informatie.
19 april 184130 juli 1851 
Ziekte - Keelziekte
Keelziekte
23 juli 1877
14 augustus 1882
3 oktober 1881 (...)
14 april 1883 (...)
13 november 1881
Ziekte - Kiespijn
Kiespijn
5 augustus 1841
22 februari 1842
24 november 1842
21 april 1846
10 maart 1855
23 december 1883
3 oktober 1841
8 juli 1842
27 september 1843
24 maart 1848
22 oktober 1855 (...)
18 januari 1842
23 november 1842
9 februari 1846
11 september 1854 (...)
28 oktober 1855
Ziekte - Kinkhoest
Kinkhoest: is een infectieziekte van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door een bacterie, Bordetella pertussis (bacil van Bordet-Gengou), die vooral wordt overgebracht door de druppeltjes die bij hoesten ontstaan. Kinkhoest is zeer besmettelijk.
Zie wikipedia voor meer informatie.
11 november 1842
15 maart 1852
24 januari 1875
14 november 1842
28 maart 1852 (...)
15 mei 1881
26 november 1842
17 januari 1875
biogr. aantek. jeugd
Ziekte - Koliek
Koliek: een hevige pijn, veroorzaakt door krampen in inwendige organen.
Abraham schrijft het ook als "Kolijk".
Zie wikipedia voor meer informatie.
14 december 184216 november 1884 
Ziekte - Koorts
Koorts
13 februari 1843
24 oktober 1844
18 september 1846
8 juni 1848
25 maart 1851
23 augustus 1858 (...)
14 januari 1868 (...)
26 februari 1881
6 februari 1844
15 januari 1846
27 oktober 1846
17 september 1848
10 april 1851
30 augustus 1858
16 juli 1869
19 februari 1884
8 februari 1844
4 september 1846
31 juli 1847
17 april 1850
20 augustus 1858 (...)
14 mei 1860 (...)
27 december 1869 (...)
23 februari 1885
Ziekte - Kramp
Kramp
11 mei 188427 juni 1884 
Ziekte - Maagkramp
Maagkramp
15 juni 18441 augustus 18495 januari 1861
Ziekte - Mazelen
Mazelen
14 februari 1851
biogr. aantek. jeugd
12 december 188029 juni 1883
Ziekte - Pokken
Pokken
13 augustus 1855 (...)
6 mei 1871
16 januari 1871 (...)27 februari 1871 (...)
Ziekte - Reuma
Reuma. (Abraham schrijft het als "Rheuma").
19 april 1841
11 oktober 1875 (...)
27 april 1842
11 januari 1880
7 februari 1843
Ziekte - Rode hond
Rode hond: een meestal onschuldige virale kinderziekte.
11 december 1881 
Ziekte - Roodvonk
Roodvonk
2 november 1879
biogr. aantek. jeugd
7 december 187914 december 1879
Ziekte - Spier verrekking
Spier verrekking
28 juni 1877 
Ziekte - Spit
Spit: lage rugpijn. Het is een reactie van spieren op overbelasting.
11 januari 1874 
Ziekte - Steenpuist
Steenpuist
8 december 1855 
Ziekte - Tuberculose/Tering
Tering: Tuberculose (in de volksmond ook wel tering genoemd) is een ernstige, soms besmettelijke bacteriële infectieziekte. De term 'witte pest' is ook weleens voor tuberculose gebruikt.
Abraham schrijft het als "Teering".
Zie wikipedia voor meer informatie.
9 juni 184114 augustus 1863 
Ziekte - Verkoudheid
Verkoudheid is voor ons meestal een simpel ongemak. Maar soms blijkbaar zo ernstig voor Abraham dat hij daardoor op zondag niet kon preken (zoals op zondag 6 maart 1853). Hij noemt het vaak in zijn dagboek, dus blijkbaar was het een storend ongemak voor hem.
Hij schrijft het ook af en toe als "verkouwd".
17 maart 1842
4 oktober 1842
19 oktober 1842
5 december 1842
3 september 1843
23 oktober 1843
22 november 1843
23 februari 1844
19 mei 1844
17 mei 1845
4 mei 1846
6 maart 1853
4 april 1856
7 juni 1858 (...)
16 april 1860
24 juni 1862
4 september 1864
14 januari 1868 (...)
12 november 1873
1 januari 1874
15 januari 1878
19 april 1879
18 maart 1882
3 december 1882 (...)
16 maart 1884
26 december 1884
- deel a
27 april 1842
5 oktober 1842
23 oktober 1842
6 december 1842
17 oktober 1843
19 november 1843
15 februari 1844
27 februari 1844
17 maart 1845
5 oktober 1845
12 mei 1846
26 december 1855
14 augustus 1856
1 januari 1859
31 december 1860
29 juni 1862
11 juni 1867 (...)
2 april 1869
30 december 1873
5 december 1876 (...)
21 januari 1878
6 maart 1881
12 april 1882
10 december 1882 (...)
23 maart 1884
1 februari 1885
1 maart 1885 (...)
3 oktober 1842
6 oktober 1842
1 december 1842
9 december 1842
21 oktober 1843
20 november 1843
16 februari 1844
6 maart 1844
21 maart 1845
13 oktober 1845
10 januari 1849
28 december 1855
15 augustus 1856
4 december 1859
12 januari 1862
28 augustus 1864
5 januari 1868
3 december 1871
31 december 1873
30 november 1877 (...)
19 mei 1878
3 april 1881
22 april 1882
24 december 1882
21 december 1884
15 februari 1885
10 april 1885 (...)
Ziekte - Wintervoeten/tenen/handen
Wintervoeten, Wintertenen of Winterhanden: perniosis (Lat. pernio, winterhand of wintervoet), bestaat uit blauwrode, pijnlijke, hevig jeukende zwellingen van tenen en/of vingers. De aandoening komt met name voor tijdens de wintermaanden en wordt veroorzaakt door de inwerking van koude op een gebrekkig doorbloede huid.
Zie wikipedia voor meer informatie.
24 januari 1850 (...) 
Ziekte - Zenuwpijn
Zenuwpijn
14 december 1876 (...) 
Zinkingachtig
Zinkingachtig: op zinkings gelijkend; zinking noemde men toen een aandoening waarbij kwade vochten naar een lichaamsdeel trokken en daar pijn veroorzaakten.
3 oktober 1841biogr. aantek. jeugd 
Zondagsschaal
Zondagsschaal: wat is dat?
1 september 1845